Kontuzje i urazy – geneza powstania i profilaktyka stosowana, aby zapobiec urazom

Kontuzje i urazy są nieodłączną częścią aktywności fizycznej i aktywnego trybu życia. Powstają nagle i często są wynikiem złego rozplanowania treningu, brakiem rozgrzewki, a często również z powodu niedoboru witamin i mikroelementów. Już jako dziecko z pewnością nie raz upadłeś, zdarłeś kolano lub łokieć. Takie wypadki przytrafiają się prawie każdemu. 

Rekonwalescencja najczęściej trwa o wiele krócej u dzieci, ze względu na szybszą regenerację tkanek i o wiele łatwiejsze przyswajanie witamin. Dzieci bardzo szybko rozwijają swój organizm, dlatego ich ciało, jest niezwykle żarłoczne i pobiera tak dużo witamin, jak to tylko możliwe, aby rozwijać się i budować wszystkie tkanki i układy. Oczywiście warto wziąć również pod uwagę fakt, że każdy rodzic dba, aby dziecko spożywało zdrowe posiłki, bogate w witaminy. 

Osoba dorosła, której organizm jest w pełni wykształcony i potrzebuje witamin jako budulec już wykształconych tkanek i układów, często może odczuwać ich niedobory, ponieważ nie zawsze mamy czas, aby spożywać odpowiednio zbilansowaną dietę. Dodatkowo używki i złe nawyki żywieniowe powodują, że bardzo często pozbywamy się witamin z organizmu, np. pijąc dużą ilość kawy. Powiedzmy sobie szczerze, nie każdy uprawia sport zawodowo, dlatego sportowcy – amatorzy, są szczególnie narażeni na kontuzje i urazy ze względu na błędy treningowe i dietetyczne, ale nie tylko. 

Jak już wspomnieliśmy urazy i kontuzje mogą się przydarzyć również zawodowym sportowcom. Czasami wystarczy źle ułożyć stopę lub wykonać o jedną serię treningową za dużo i ciało może się poddać. Wtedy najczęściej dochodzi do urazów mięśni, ścięgien czy więzadeł lub skręceń, a rzadko również do pęknięć czy złamań kości np. w przypadku sportów kontaktowych, jak piłka nożna. Są to bardzo bolesne i uciążliwe kontuzje, które uniemożliwiają treningi często na długie tygodnie, a nawet miesiące, w zależności od tego, jak poważny jest uraz. Bez względu na to, czy jesteś zawodowym sportowcem czy amatorem, czeka Cię bolesna i uciążliwa rekonwalescencja pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty, który w odpowiedni sposób zadba o Twoje ciało, a dzięki swojej wiedzy na temat budowy ludzkiego organizmu, pomaga mięśniom i ścięgnom odpowiednio pracować. 

Rola witamin w rekonwalescencji w trakcie fizjoterapii

Jak już wspomnieliśmy, każdy uraz i kontuzja powstaje w wyniku przetrenowania i nieodpowiedniego podejścia do treningu. Rzadko również powstaje w wyniku przypadkowego, wadliwego ułożenia stopy np. podczas gry w tenisa lub bezpośredniego kontaktu, jak w przypadku gry w piłkę nożną. Kontuzja najczęściej powoduje uszkodzenie struktury związanej z układem ruchu, czyli głównie zerwaniem ścięgna, naderwaniem mięśnia, czy urazem kręgosłupa lub kończyn dolnych i górnych. 

Bez względu jednak, jaka kontuzja będzie wynikiem Twojej przerwy podczas rekonwalescencji pamiętaj, że odpowiednia dieta i uzupełnienie witamin, w znacznym stopniu podniesie efektywność pracy fizjoterapeuty i dostarczy Twojemu organizmowi niezbędnych składników odżywczych do odbudowy uszkodzonych tkanek. Dlatego w Twojej codziennej diecie nie powinno zabraknąć witamin, które przyspieszają leczenie i wpływają pozytywnie na regenerację Twojego organizmu.

Warto również pamiętać, że podczas regeneracji i odbywania rekonwalescencji, niezbędna jest odpowiednia ilość energii, którą należy dostarczać organizmowi. Podczas procesu gojenia organizmu, zwiększa się wydatek energetyczny, szczególnie w przypadku, gdy dostałeś poważnego urazu np. złamania kości lub innej kontuzji. 

W zależności od rodzaju schorzenia, wydatek energetyczny może zwiększyć się nawet o 50%, co jest bardzo ważne w przypadku układania odpowiednio zbilansowanej diety. Energia potrzebna do regeneracji zniszczonych urazem tkanek i komórek np. mięśniowych, może potrzebować większego zapotrzebowania energetycznego, niż podczas normalnego wysiłku podczas treningu. 

Dzięki osiągnięciu odpowiedniej równowagi energetycznej, zwiększa się szansa na szybszą rekonwalescencję oraz niweluje szanse przybierania na wadze podczas mniejszej aktywności lub jej braku, w przypadku ciężkich urazów. Ponieważ zbyt duża ilość energii dostarczanej w trakcie przerwy w treningach, może w niektórych przypadkach prowadzić do odkładania się tłuszczu w organizmie. Natomiast w przypadku ujemnego bilansu energetycznego podczas leczenia kontuzji, może doprowadzić do negatywnych konsekwencji metabolicznych i powodować atrofię masy mięśniowej podczas unieruchomienia kończyn, a tym samym opóźnia proces gojenia. 

Dlatego niezwykle istotne jest ułożenie odpowiedniego bilansu energetycznego w dobrze skomponowanej diecie, która dodatkowo będzie dostarczała odpowiednią ilość witamin. Przedstawiamy Ci witaminy, które powinieneś uzupełniać, aby przyspieszać regenerację Twojego ciała i ułożyć optymalnie skomponowaną dietę podczas rekonwalescencji:

WITAMINA D

Badania nad witaminą D wykazały, że stanowi ona podstawę dbania o zdrowie układu mięśniowo – szkieletowego. Jak się okazuje, wyraźne niedobory tej witaminy, mogą powodować zanik włókien mięśniowych, a co za tym idzie, również nieprawidłowości w ich funkcjonowaniu, co może przyczynić się do zaburzeń motorycznych kończyn. Suplementacja witaminą D3 pozwala poprawić siłę mięśniową, skoczność czy wydolność fizyczną. Szczególnie polecana jest dla sportowców nie tylko w okresie leczenia kontuzji. 

WITAMINA C

Jest jedną z witamin, które należą do antyoksydantów, które wspomagają regenerację całego układu mięśniowego, stawów i wiązadeł, a więc wspomaga w wyraźny sposób powrót do zdrowia po przebytej kontuzji. Witamina C, jest niezbędnym składnikiem do wytwarzania przez nasz organizm kolagenu, który z kolei buduje chrząstkę i wspomaga regenerację tkanki łącznej. Kolagen odpowiada również za prawidłowy stan ścięgien i stawów, dlatego jest bardzo ważny dla każdego człowieka. W szczególności dla sportowców i osób starszych, u których produkcja kolagenu, jest znacznie obniżona. 

WAPŃ

Istotną rolą tego pierwiastka, jest udział w skurczach mięśni. Niedobory wapnia mogą doprowadzić do słabszej siły skurczu, co może w przypadku wykonywania ćwiczeń i aktywnego trybu życia, powodować słabszą kontrolę nad ciężarem ciała. Dodatkowo wapń jako główny składnik naszych kości, wpływa pozytywnie na odbudowę struktury kośćca, w przypadku kontuzji związanych z pęknięciami czy złamaniem kości. 

CYNK

Cynk odgrywa kluczową rolę w procesie gojenia się ran. Wzmacnia również naturalne mechanizmy obronne naszego organizmu, chroniąc skutecznie przed powstawaniem wolnych rodników. Jego stężenie w mięśniach wynosi 60%, natomiast w kościach 30%, co przekłada się na fakt, że niedobór cynku w naszym organizmie, może powodować wydłużenie procesu gojenia i regeneracji tkanek. 

MAGNEZ

Jeden ze związków, które odgrywają kluczową rolę podczas transportu jonów potasu i wapnia przez błony komórkowe, aby zasilić ich zapotrzebowanie na te składniki odżywcze. Magnez wpływa znacząco na przewodzenie impulsów nerwowych, bierze udział w prawidłowym skurczu mięśni i napięciu naczynioruchowym, a także prawidłowych rytmie serca. Niedobory magnezu nasilają stany zapalne stawów i mogą doprowadzić do poważnych zaburzeń gęstości mineralnej kości. Magnez jest jednym z najbardziej niezbędnych pierwiastków w naszym organizmie, dlatego bezwzględnie powinien znaleźć się w diecie podczas rekonwalescencji. 

 

Listę niezbędnych składników diety, które również powinny znaleźć się w każdym posiłku, to głównie białko, aminokwasy i kwasy tłuszczowe omega-3. Głównym składnikiem, który wpływa na przyrost masy mięśniowej, a tym samym ma duży wpływ na metabolizm mięśni, jest białko. Badania wykazały, że zmniejszenie ilości spożywanego białka podczas przerwy w aktywności fizycznej, może przyczynić się do utraty masy mięśniowej, a więc również do jej osłabienia. 

Równie istotny wpływ na ubytki masy mięśni mają aminokwasy, które w trakcie braku aktywności, zapobiegają utracie siły i masy mięśniowej. Nie mniej istotnym i bardzo pomocnym w regeneracji składnikiem diety, są kwasy tłuszczowe omega-3, które zapobiegają lekkim stanom zapalnym, które mogą występować w wyniku urazów i kontuzji. Badania wykazały, że suplementacja kwasów omega-3, jest korzystna dla procesów naprawy tkanki mięśniowej i powrotu do zdrowia, dzięki wspomaganiu tworzenia kolagenu w fibroblastach więzadłowych. 

Podsumowując wpływ na rekonwalescencję i szybki powrót do zdrowia po kontuzji, ma wiele czynników. Odpowiednie podejście do leczenia i pakiety badań diagnostycznych oraz dobrze ułożony plan fizjoterapeutyczny, wspomagany odpowiednio zbilansowaną dietą, pozwala w optymalny sposób przygotować organizm i w znaczący sposób podnieść skuteczność rehabilitacji. Zarówno witaminy i odpowiednie podejście w procesie zdrowienia, może stać się kamieniem milowym, gdy potrzebujesz szybko i skutecznie wrócić do aktywności.