Badanie poziomu homocysteiny to ważna część profilaktyki chorób serca i udaru mózgu – najczęstszych przyczyn zgonów w Polsce!

Czy wiesz, jaki związek ma badanie poziomu homocysteiny z zawałem serca, udarem mózgu, miażdżycą, nowotworami, chorobami Parkinsona i Alzheimera, depresją i migrenami? Otóż oznaczenie stężenia tego aminokwasu ułatwia diagnostykę, profilaktykę i leczenie tych chorób.

Z jednej strony homocysteina (Hcy) jest niezbędna do syntezy kluczowych dla organizmu substancji (m.in. neuroprzekaźników i składników budulcowych naczyń krwionośnych). Z drugiej jednak strony staje się toksyczna, jeśli nie zostanie zmetabolizowana w dostatecznej ilości.

Homocysteina w nadmiarze ma właściwości prozapalne i wywołuje stres oksydacyjny – stan niebezpieczny dla wszystkich komórek w organizmie.

Prawidłowy poziom Hcy a jej metabolizm

Homocysteina jest aminokwasem niebiałkowym, który powstaje w wyniku przemian pochodzącej z pożywienia metioniny (konkretnie jej demetylacji). Cykl metioninowy zachodzi we wszystkich komórkach. Gdy ilość wytworzonej Hcy jest większa niż metabolizowanej, aminokwas ten zostaje wydalony do osocza krwi, przefiltrowany do moczu w nerkach, a następnie usunięty z organizmu człowieka.

Za prawidłowy przebieg tych wszystkich procesów odpowiada wątroba. Kofaktorami cyklu metioninowego są witaminy z grupy B, a donorem grupy metylowej – kwas foliowy.

Zbyt wysoki poziom homocysteiny w organizmie zwiększa ryzyko chorób, które stanowią poważne zagrożenie dla życia albo znacznie obniżają jego jakość:

• zawał serca,
• udar,
• zakrzepica,
• otępienie naczyniopochodne,
• choroba neurodegeneracyjne,
• miażdżyca.

Przygotowanie do badania stężenia homocysteiny we krwi

Jak przygotować się do badania? Krew powinna zostać pobrana rano, najlepiej tuż po całonocnym odpoczynku i bezwzględnie na czczo. Odstęp między ostatnim posiłkiem a pobraniem to minimum 12, a najlepiej 13-14 godzin.

Co oznacza obniżony i podwyższony poziom homocysteiny?

Optymalne stężenie Hcy wynosi 5-15 µmol/l. Co oznaczają odchylenia od normy?

• Ilość homocysteiny poniżej 5 µmol/l. To rzadkie zjawisko, którego przyczyną może być dieta zbyt uboga w metioninę i cysteinę (np. wegetariańska lub wegańska) czy nieprawidłowa suplementacja witamin z grupy B. Taki stan zwiększa podatność na stres oksydacyjny.
• Ilość homocysteiny powyżej 15 µmol/l, czyli hiperhomocysteinemia (HHcy). Pierwotna może wynikać z mutacji genetycznej lub polimorfizmu (np. w genie MTHFR). Wtórna zaś jest związana m.in. z niedoborami witamin z grupy B, nadmiernym spożyciem metioniny, niewydolnością nerek i wątroby, cukrzycą, niedoczynnością tarczycy i niektórymi lekami (metotreksat). Często wynika też z niewłaściwego stylu życia, np. nadużywania alkoholu i kawy, palenia tytoniu i małej aktywności fizycznej.

Co jest gorsze: wysoki poziom homocysteiny czy cholesterolu?

Homocysteina jest nazywana „nowym cholesterolem”. Wiele chorób, za które do tej pory „obwiniano” podwyższony cholesterol, może być skutkiem zbyt wysokiej homocysteiny! Jednak o ile regularne sprawdzanie poziomu HDL i LDL należy do podstawowych badań, o tyle Hcy – jeszcze nie. Być może już niedługo oznaczenie stężenia homocysteiny wejdzie w skład standardowej profilaktyki chorób cywilizacyjnych. Takie zalecenia wydało np. Polskie Towarzystwo Badań nad Miażdżycą. Dlaczego?

Nagromadzona homocysteina ma działanie aterogenne – uszkadza wewnętrzną część naczyń krwionośnych (śródbłonek) i zmniejsza ich elastyczność. Pod jej wpływem składniki budulcowe żył i tętnic (kolagen, elastyna i proteoglikany) ulegają degradacji. Zostaje też zahamowana ich synteza. Poza tym zwiększa się ryzyko zakrzepów, ponieważ komórki namnażają się w celu naprawy uszkodzonych fragmentów naczyń krwionośnych. Nic więc dziwnego, że osoby z grupy ryzyka powinny dbać o prawidłowe stężenie homocysteiny!

Homocysteina – jak obniżyć jej stężenie?

Co zrobić, żeby znowu mieć odpowiednio niski poziom homocysteiny? Warto stosować się do ogólnych zaleceń związanych z profilaktyką chorób układu krążenia. Poza tym specjaliści zalecają suplementację witamin B6, B9 (kwasu foliowego) i B12, jednak zawsze należy to zrobić po konsultacji z lekarzem. O suplementacji możesz porozmawiać z jednym z dietetyków klinicznych z naszego zespołu.

Homocysteina – jak obniżyć jej stężenie?

Co zrobić, żeby znowu mieć odpowiednio niski poziom homocysteiny? Warto stosować się do ogólnych zaleceń związanych z profilaktyką chorób układu krążenia. Poza tym specjaliści zalecają suplementację witamin B6, B9 (kwasu foliowego) i B12, jednak zawsze należy to zrobić po konsultacji z lekarzem. O suplementacji możesz porozmawiać z jednym z dietetyków klinicznych z naszego zespołu.