Zaznacz stronę

Diagnostyka niepłodności u kobiet i mężczyzn. Jakie badania należy wykonać?

Czy niepłodność jest powszechna? Tak. Według WHO problemy z zajściem w ciążę ma 60-80 mln par na świecie i 20% społeczeństwa w wieku rozrodczym w Polsce.[1] Oznacza to, że długą drogę, którą jest diagnostyka niepłodności, będzie musiała przejść co 5 para starająca się o dziecko!

Wy również pragniecie powiększyć rodzinę, ale nie udaje Wam się spełnić tego marzenia? Przede wszystkim wiedzcie, że nie jesteście sami i że niepłodność da się wyleczyć. Wszyscy specjaliści z kliniki VitMeUp są do Waszej dyspozycji.

Zamów badanie

Czym jest niepłodność? Jakie są przyczyny i skutki?

Niepłodność to niemożność zajścia w ciążę kliniczną przez minimum 12 miesięcy starań, czyli podejmowania regularnego współżycia bez jakichkolwiek środków antykoncepcyjnych. Przyczyny takiego stanu rzeczy są różne, a problem niepłodności może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn. W przypadku kobiet można wymienić:

  • nieprawidłowości w funkcjonowaniu jajników (np. zespół policystycznych jajników) i jajowodów (niedrożność, zrosty itp.),
  • patologie w obrębie macicy (mięśniaki, polipy, wady anatomiczne, zrosty),
  • endometriozę.

Jeśli zaś chodzi o męską niepłodność, do jej przyczyn najczęściej zalicza się:

  • nieprawidłowości nasienia (brak albo za mała liczba plemników w spermie, ich niewystarczająca ruchliwość i wady budowy),
  • zaburzenia erekcji i ejakulacji.

Przyczyny trudności z poczęciem mogą też być zupełnie nieoczywiste. Jak wyjaśniono na stronie Kliniki Mayo, zapłodnienie utrudniać mogą… lubrykanty. Dlatego specjaliści odradzają używania żeli intymnych w czasie starań o dziecko, mimo że nie są one środkiem antykoncepcyjnym. Pary planujące ciążę mogą sięgać po lubrykanty „przyjazne dla plemników”, np. na bazie hydroksyetylocelulozy (zwłaszcza że niektóre leki wykorzystywane w leczeniu niepłodności mogą powodować suchość pochwy, co na pewno nie sprzyja współżyciu).

A co ze skutkami niepłodności? Najbardziej oczywistym jest bezdzietność, ale nie tylko. Problemy z płodnością to również zaburzone relacje społeczne, większe ryzyko rozpadu związku, rozwoju depresji i innych zaburzeń psychicznych.

Jakie badania należy wykonać, czyli odkrywanie przyczyn niepłodności

Proces diagnostyczny w przypadku niepłodności obejmuje szereg badań – od pogłębionego wywiadu medycznego po testy DNA. Lekarz prowadzący na pewno dobierze zalecane badania do Waszej sytuacji. Wiele z nich wykonuje się raz na całe życie.

Niepłodność – w przeciwieństwie do bezpłodności – jest uleczalna. Jednak niezbędne w procesie leczenia jest ustalenie przyczyn problemu.

Genetyczna diagnostyka niepłodności kobiet – jakie badania wykonać?

Testy DNA zalecane dla kobiet to m.in.:

  • badanie kariotypu (cytogenetyczne),
  • KIR,
  • HLA-C.

Niepłodność u kobiet – co oprócz testów DNA?

Oprócz badań genetycznych, w ramach diagnostyki niepłodności kobiecej zaleca się (zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego):

  • przeprowadzenie dokładnego wywiadu medycznego,
  • badanie przedmiotowe (fizykalne) i ginekologiczne,
  • testy hormonalne (FSH, LH, hormony tarczycy, np. TSH, prolaktyna, hormony płciowe, czasem AMH),
  • badania obrazowe (np. badanie USG, USG 3D, histeroskopia, sono-HSG, HyCoSy/HyFoSy), które pozwalają na dokładną ocenę kondycji macicy, jajników i jajowodów.

Diagnostyka niepłodności mężczyzn – badania genetyczne

Badania DNA zalecane dla mężczyzn to m.in.:

  • badanie kariotypu,
  • CFTR,
  • AZF,
  • HLA-C.

Jakie badania w kierunku niepłodności należy wykonać u mężczyzn oprócz testów DNA?

Niepłodność męska również wymaga wykonania wielu dodatkowych badań (poza genetycznymi). Warto wśród nich wymienić:

  • badanie nasienia,
  • badania hormonalne (np. poziomu testosteronu),
  • czasami również posiew bakteriologiczny, fragmentacja DNA plemników, badanie stresu oksydacyjnego (poziomu wolnych rodników).

Oczywiście poza specjalistyczną diagnostyką oboje partnerzy powinni wykonać również wszystkie podstawowe badania laboratoryjne: morfologię, analizę moczu, próby wątrobowe, oznaczenie stężenia różnych pierwiastków itp. Proces diagnostyczny jest długi i skomplikowany, ale warto przejść całą tę drogę, żeby móc skutecznie leczyć niepłodność.

Kiedy warto zbadać płodność testami DNA?

Głównym zaleceniem do wykonania testów DNA jest 12 miesięcy nieudanych starań o zajście w ciążę, ale również:

  • nieudane próby in vitro,
  • kilka samoistnych poronień,
  • sytuacja, gdy inne badania (u jednego z parterów) nie wykazały nieprawidłowości.

Czasami decyzji o badaniach genetycznych nie warto odkładać. Wskazaniem do wcześniejszych testów DNA jest:

  • wiek powyżej 35 lat u kobiety,
  • zaburzenia rytmu krwawień (rzadkie miesiączki lub ich brak),
  • podejrzenie patologii układu rozrodczego.

Pierwsza wizyta w klinice leczenia niepłodności – jak się przygotować?

Jak wygląda diagnozowanie i leczenie niepłodności? „Po latach starania się, żeby nie zajść w ciążę, zaczyna się od pogodnego: „w sumie czemu nie?!”. Potem przychodzi: „może to jednak nie jest takie łatwe?”. A potem zaczyna się niepokój – i stajesz pod pierwszym z wielu gabinetów lekarskich, pierwszy raz z kilkudziesięciu”. Tak opisała go w dużym skrócie psycholożka Natalia De Barbaro na podstawie własnych doświadczeń.[2]

Stres związany z pierwszą wizytą można zminimalizować przez odpowiednie przygotowanie. Lekarz zapyta o:

  • historię miesiączkowania,
  • okres starań o dziecko,
  • stosowaną wcześniej antykoncepcję,
  • przebieg wcześniejszych ciąż (jeśli problem dotyczy chęci posiadania drugiego lub kolejnego dziecka),
  • przyjmowane leki, stan zdrowia i styl życia (używki, stres, alkohol, papierosy),
  • choroby przewlekłe,
  • choroby zakaźne i ginekologiczne, nowotwory, przebyte operacje,
  • przypadki niepłodności i wady wrodzone w rodzinie,
  • dokumentację medyczną (wszelkie dotychczasowe wyniki badań, wypisy ze szpitali itp.)

Ponieważ w celu ustalenia przyczyn niepłodności lekarz może zlecić badanie nasienia, warto powstrzymywać się od stosunków 2-7 dni przed wizytą. Kobieta z kolei dostanie zalecenia do wykonania badań w różnych momentach cyklu miesięcznego. Poza tym specjalista przeprowadzi badanie ginekologiczne i być może USG.

Ten opis dowodzi, że wybór kliniki, która przeprowadzi Was przez diagnostykę, ma ogromne znaczenie. Nasz zespół zapewni Wam poczucie bezpieczeństwa i komfortu, holistyczne podejście do leczenia, a także całe zaplecze diagnostyczne.

Chętnie odpowiemy nawet na najtrudniejsze pytania!

Sprecyzuj dział, którego dotyczy zapytanie:

Źródła danych/cytatów:

[1] https://www.gov.pl/attachment/1e35925e-73c8-48c9-a65d-239b8ac2fad9.

[2] De Barbaro Natalia, Czuła Przewodniczka, Wydawnictwo Agora, Warszawa, 2021, s. 80, 81.

Źródła:

  1. https://www.mayoclinichealthsystem.org/hometown-health/speaking-of-health/trying-to-get-pregnant-select-a-lubricant-that-is-most-helpful-for-sperm
  2. http://www.ptmrie.org.pl/pliki/akty-prawne-i-rekomendacje/rekomentacje/Diagnostyka%20i%20leczenie%20niep%C5%82odno%C5%9Bci%20-%20rekomendacje%20PTMRiE%20i%20PTGP%202018.pdf

https://www.gov.pl/attachment/1e35925e-73c8-48c9-a65d-239b8ac2fad9