Niedobory żelaza – jakie są jego przyczyny?

Anemia czy też „niedokrwistość” to stan, w którym organizm nie ma do dyspozycji wystarczającej ilości żelaza do produkcji hemoglobiny. Hemoglobina jest częścią czerwonych krwinek, dzięki czemu nadaje krwi czerwony kolor oraz umożliwia erytrocytom transport natlenionej krwi po całym ciele. Spadek hemoglobiny, a co za tym idzie, żelaza we krwi doprowadza do anemii. Przyczynami mogą być m.in.:

– utrata dużej ilości krwi, np. podczas miesiączki,
– brak żelaza w diecie, czyli ograniczone spożywanie mięsa, jajek, zielonych warzyw liściastych, orzechów itp.
– zaburzenia wchłaniania żelaza, np. przez choroby układu pokarmowego,
– ciąża, podczas której zapasy żelaza muszą służyć własnej zwiększonej objętości krwi, a także być źródłem hemoglobiny dla rozwijającego się płodu.

Jak widać po przyczynach, niedobory żelaza, czy też anemie, częściej dotyczą kobiet niż mężczyzn. W grupie ryzyka znajdują się wcześniaki i niemowlęta z niską masą urodzeniową. Gdy nie otrzymają wystarczającej ilości żelaza z mleka matki lub mleka modyfikowanego, mogą być narażone na ten stan, zagrażający ich prawidłowemu rozwojowi. Starsze dzieci natomiast potrzebują dodatkowego żelaza podczas gwałtownego wzrostu. Na anemię narażeni są również częściej wegetarianie oraz honorowi dawcy krwi. 

Objawy niedoboru żelaza i anemii

Według wiedzy medycznej oraz doświadczenia lekarzy najczęstszymi, niepokojącymi objawami anemii są m.in.:

•  zmęczenie i brak energii,
• duszność,
• zauważalne bicie serca (palpitacje serca),
• blada skóra.

W niektórych przypadkach do symptomów anemii zalicza się również znacznie obniżoną odporność, apatię, a nawet depresję. Większość z nich może prowadzić do poważnych konsekwencji, które szerzej opisujemy w kolejnym akapicie. 

Skutki niedoboru żelaza i anemii

Długotrwały niedobór żelaza, jak już wcześniej wspominaliśmy, prowadzi do anemii i niedokrwistości. Łagodna niedokrwistość wynikająca z niedoboru żelaza zwykle nie powoduje powikłań. Jednak nieleczona może stać się przewlekła i prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak:

• choroby serca – anemia może prowadzić do szybkiego lub nieregularnego bicia serca. Dzieje się tak, ponieważ serce musi pompować więcej krwi, aby zrekompensować niedobór tlenu. Może to prowadzić do powiększenia lub niewydolności serca.
• powikłania w trakcie ciąży – u ciężarnych ostra niedokrwistość spowodowana niedoborem żelaza może powodować przedwczesny poród lub niską masą urodzeniową dzieci. Anemia mamy może również przyczynić się do pojawienia się wad wrodzonych płodu.
• zaburzenie dojrzewania i wzrostu u najmłodszych – u niemowląt i dzieci poważny niedobór żelaza może prowadzić do anemii oraz opóźnionego wzrostu i rozwoju. Dodatkowo niedokrwistość spowodowana niedoborem żelaza wiąże się ze zwiększoną podatnością na infekcje.

 

Jak zapobiegać niedoborom żelaza?

Powszechną metodą, by zapobiec niedoborom żelaza, jest wprowadzenie zrównoważonej, zbilansowanej, zdrowej diety. Co oznacza ona w praktyce? Zachowanie zdrowego balansu pomiędzy wszystkimi składnikami odżywczymi – makro i mikroelementami, dodatkowo wprowadzając produkty bogate w żelazo, takie jak:

• czerwone mięso, wieprzowinę i drób,
• owoce morza,
• fasolki,
• ciemnozielone warzywa liściaste, np. szpinak,
• suszone owoce, np. rodzynki i morele,
• zboża, pieczywo i makarony wzbogacone żelazem,
• groszek.
  

Oczywiście w niektórych okresach naszego życia sama dieta nie wystarczy, by zapobiec anemii. Stres, duży wysiłek fizyczny, choroby, brak snu – to wszystko sprawia, że poziom ferrytyny (żelaza) może znacznie się zmniejszyć. Wtedy należy wspomóc się suplementacją z zewnątrz. Bardzo dobrym rozwiązaniem w tym przypadku będą wlewy witaminowe z żelazem i witaminą C. Dlaczego z witaminą C? Ponieważ wspiera ona wchłanianie się żelaza. Podobnie jest w przypadku, gdy chcesz zwiększyć wchłanianie żelaza samą dietą – przykładowo pijąc sok z cytrusów lub spożywając inne pokarmy bogate w witaminę C w tym samym czasie, gdy jesz pokarmy bogate w żelazo. 

U kobiet w ciąży, można zapobiec anemii, suplementując dobrej jakości preparaty z żelazem w ramach opieki prenatalnej. U niemowląt natomiast zalecane są specjalne dodatki do mleka bogate w żelazo. 

Podsumowując – niezależnie od wieku, warto stale monitorować poziom żelaza we krwi (oznaczenie ferrytyny), by zapobiec anemii. Można tego dokonać w naszej klinice, w ramach badań diagnostycznych. Następnie wraz z naszym wykwalifikowanym lekarzem warto wprowadzić suplementację najwyższej jakości żelaza (wraz z witaminą C) w postaci wlewów witaminowych.

Zapraszamy do obejrzenia nasze Q&A na kanale YouTube. Znajdziecie tam przydatne informacje przed wizytą w naszej klinice!