Zaznacz stronę

Witamina C a nowotwory – czy wlewy dożylne z kwasu askorbinowego mogą pomagać w leczeniu raka?

wlew-dozylny-z-cortexinu

Zainteresowanie alternatywnymi metodami leczenia nowotworów znacząco rośnie. Choć zdecydowanie nie wszystkie są godne uwagi, jednym z podejść budzących szczególne zainteresowanie, zarówno wśród pacjentów, jak i w kręgach medycznych, jest stosowanie dożylnych wlewów witaminy C. Wprawdzie często metoda ta uznawana jest za kontrowersyjną, jednak stała się przedmiotem licznych badań naukowych, które szukają potwierdzenia dla jej skuteczności i bezpieczeństwa. Witamina C, znana przede wszystkim jako silny antyoksydant, w dużych dawkach podawanych dożylnie może wykazywać działanie prooksydacyjne, które z kolei może przyczyniać się do niszczenia komórek nowotworowych.

Nowotwory a leczenie witaminą C

W latach 70. XX wieku Ewan Cameron i jego współpracownicy zainicjowali badania nad wpływem witaminy C na pacjentów cierpiących na nowotwory, sugerując, że duże dawki tego związku mogą przedłużać życie osób w zaawansowanych stadiach choroby. Współpraca z Linusem Paulingiem zaowocowała badaniami, które wykazały, że spożywanie 10 gramów witaminy C dziennie znacząco poprawiało efekty leczenia w porównaniu z konwencjonalnymi metodami. Jednakże uzyskane wyniki uznawano za kontrowersyjne i niestety nie zawsze odnajdywały one potwierdzenie w późniejszych badaniach, jak tych prowadzonych przez Moertela, które nie wykazały korzyści z podawania dużych dawek witaminy C w przypadku raka jelita grubego [1].

Mimo mieszanych wyników początkowych doświadczeń, liczne nowsze próby badawcze sugerują, że terapia witaminą C może zmniejszać ryzyko występowania różnych rodzajów komórek rakowych, w tym raka jamy ustnej, żołądka, przełyku, trzustki, szyjki macicy, piersi i odbytnicy. Potencjalne mechanizmy działania witaminy C obejmują m.in. wzmacnianie układu odpornościowego, stymulowanie syntezy kolagenu, zapobieganie przerzutom, hamowanie wirusów powodujących nowotwory, poprawę gojenia się ran po operacjach oraz zwiększenie skuteczności chemioterapii i zmniejszenie jej toksyczności. Stąd, podawanie witaminy C jako wsparcia leczenia onkologicznego nieustannie budzi żywe zainteresowanie i dyskusje w środowisku medycznym. Niewątpliwie jednak nie powinno się jej traktować jako cudownego leku na raka [2,3].

Dane dotyczące farmakokinetyki witaminy C, które wskazują na znacznie wyższe jej stężenie w osoczu po podaniu dożylnym w porównaniu z podaniem doustnym. Zwiększone stężenie witaminy C może preferencyjnie zabijać komórki nowotworowe przez wywoływanie stresu oksydacyjnego, w szczególności przez produkcję nadtlenku wodoru. Prooksydacyjne właściwości witaminy C na poziomach farmakologicznych zdają się stanowić clou dla jej działania antynowotworowego, czyniąc ją potencjalnym środkiem w terapii nowotworowej, choć wiele w tej kwestii jeszcze pozostaje do wyjaśnienia [4,5].

Jak witamina C leczy raka – potencjalne mechanizmy działania

Możliwe mechanizmy działania witaminy C w onkologii obejmują szeroki zakres działań molekularnych i biochemicznych, które mogą wpływać na wzrost i przeżywalność komórek nowotworowych. Przeglądając dostępne dowody naukowe, możemy zidentyfikować kilka kluczowych mechanizmów, przez które witamina C może oddziaływać na komórki rakowe.

  • Indukcja stresu oksydacyjnego: Witamina C w wysokich dawkach może działać prooksydacyjnie, generując nasiloną produkcję nadtlenku wodoru (H₂O₂), który może uszkadzać DNA, białka i lipidy komórkowe. Ta zdolność do indukowania stresu oksydacyjnego, szczególnie w komórkach nowotworowych (które często mają już upośledzone mechanizmy obronne przeciwko stresowi oksydacyjnemu) może prowadzić do śmierci komórki [5].
  • Zaburzenia metabolizmu żelaza: Witamina C może zaburzać metabolizm żelaza w komórkach nowotworowych przez wpływ na labilną pulę żelaza (LIP), która reaguje z H₂O₂ w reakcji Fentona, generując bardzo reaktywne rodniki hydroksylowe. Wspomniane rodniki mogą dodatkowo uszkadzać komponenty komórkowe i prowadzić do śmierci komórek nowotworowych przez ferroptozę – formę śmierci komórki zależną od żelaza [1].
  • Wpływ na szlaki sygnałowe: Witamina C w onkologii może wpływać na różne wewnątrzkomórkowe szlaki sygnałowe , które są kluczowe dla przeżycia i proliferacji komórek nowotworowych. Dla przykładu, modulując działanie szlaku NF-κB, który odgrywa istotną rolę w kontroli procesów zapalnych, obronnych i w odpowiedzi na stres w komórkach nowotworowych [6,7,8].
  • Zmiany epigenetyczne: Witamina C jest kofaktorem dla rodzin enzymów demetylujących DNA i histony, takich jak TET, które uczestniczą w usuwaniu grup metylowych z DNA. Aktywacja tych enzymów przez witaminę C może prowadzić do zmian epigenetycznych, które przywracają normalną ekspresję genów supresorowych nowotworu, hamując wzrost nowotworu [9,10].
  • Wzmacnianie działania chemioterapeutyków: Obserwuje się, że witamina C może potęgować działanie niektórych chemioterapeutyków, zmniejszać ich toksyczność dla normalnych komórek, przy jednoczesnym zwiększaniu toksyczności dla komórek nowotworowych [1,2,11].

Wlewy z witaminy C jako wspomaganie leczenia onkologicznego

Do niedawna wiele osób miało problem z wyborem między kroplówkami witaminowymi a suplementacją doustną. Dzisiaj jest już jasne, że przyjmowanie witamin drogą dożylną jest najbardziej efektywną metodą ich dostarczania do organizmu. Należy jednak pamiętać, że wlewy z witaminy C są bezpieczne i potencjalnie skuteczne tylko wtedy, gdy stosuje się je zgodnie z zaleceniami lekarza i odpowiednią częstotliwością.

Efektywność kroplówek witaminowych bierze się z bezpośredniego dostarczania substancji odżywczych do krwi, omijając procesy trawienne, co zapewnia ich niemalże stuprocentową przyswajalność. Dlatego terapia ta wymaga ostrożności. Chociaż u zdrowych osób nadmiar witamin nie jest szkodliwy, u pacjentów z nowotworami może prowadzić do niepożądanych efektów ubocznych. Optymalną dawkę dla każdego pacjenta zawsze ustala specjalista. Terapia witaminowa może okazać się bardzo korzystna dla osób po chemioterapii. Jak wspomniano, wlewy z witaminy C w onkologii pomagają wzmocnić i zregenerować organizm, co przyspiesza powrót do zdrowia, w szczególności po przebytej chorobie nowotworowej.

Witamina C w onkologii – badania kliniczne

  • Skuteczność i jakość życia: Badania kliniczne wykazały, że dożylna witamina C może poprawić jakość życia i zmniejszyć skutki uboczne związane z chorobą nowotworową u pacjentów. Jednak wyniki te różnią się w zależności od rodzaju nowotworu i przeprowadzonych badań.
  • Bezpieczeństwo i skutki uboczne: Dożylna witamina C zazwyczaj powodowała niewiele skutków ubocznych u chorych na nowotwory w trakcie badań klinicznych. Jest uważana za bezpieczną w wysokich dawkach u osób, które nie mają kamieni nerkowych, innych chorób nerek czy niedoboru dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej (G6PD). Może jednak powodować poważne skutki uboczne, takie jak niewydolność nerek u pacjentów z historią chorób nerkowych i nie powinna być stosowana przez osoby z niedoborem G6PD z powodu ryzyka hemolizy (rozkładu czerwonych krwinek).
  • Podawanie witaminy C w onkologii, w skojarzeniu z chemioterapią lub innymi lekami : W tym zakresie uzyskiwano mieszane wyniki. W niektórych przypadkach wydawało się, że witamina C zmniejsza skutki uboczne i stabilizuje chorobę, ale w innych przypadkach nie zapobiegała postępowi nowotworu ani nie zwiększała skuteczności leków przeciwnowotworowych. Ważne jest, aby zauważyć, że interakcje między stosowaniem witaminy C w dużych dawkach dożylnie a niektórymi lekami przeciwnowotworowymi mogą osłabiać skuteczność tych leków, zgodnie z niektórymi badaniami laboratoryjnymi i próbach prowadzonych na modelach zwierzęcych [12].

Chętnie odpowiemy nawet na najtrudniejsze pytania!

Sprecyzuj dział, którego dotyczy zapytanie:

Bibliografia:

  1. Mussa A, Mohd Idris RA, Ahmed N, Ahmad S, Murtadha AH, Tengku Din TADAA, Yean CY, Wan Abdul Rahman WF, Mat Lazim N, Uskoković V, et al. High-Dose Vitamin C for Cancer Therapy. Pharmaceuticals. 2022; 15(6):711.
  2. Dachs GU, Gandhi J, Wohlrab C, Carr AC, Morrin HR, Pullar JM, Bayer SB, Eglinton TW, Robinson BA, Vissers MCM. Vitamin C Administration by Intravenous Infusion Increases Tumor Ascorbate Content in Patients With Colon Cancer: A Clinical Intervention Study. Front Oncol. 2021 Jan 11;10:600715. 
  3. Chen Q, Espey MG, Krishna MC, Mitchell JB, Corpe CP, Buettner GR, Shacter E, Levine M. Pharmacologic ascorbic acid concentrations selectively kill cancer cells: action as a pro-drug to deliver hydrogen peroxide to tissues. Proc Natl Acad Sci U S A. 2005 Sep 20;102(38):13604-9. 
  4. Padayatty, S.J.; Sun, H.; Wang, Y.; Riordan, H.D.; Hewitt, S.M.; Katz, A.; Wesley, R.A.; Levine, M. Vitamin C pharmacokinetics: Implications for oral and intravenous use. Ann. Intern. Med. 2004, 140, 533–537.
  5. Roa, F.J.; Pena, E.; Gatica, M.; Escobar-Acuna, K.; Saavedra, P.; Maldonado, M.; Cuevas, M.; Moraga-Cid, G.; Rivas, C.I.; Munoz-Montesino, C. Therapeutic Use of Vitamin C in Cancer: Physiological Considerations. Front. Pharmacol. 2020, 11, 211.
  6. Bowie, A.G.; O’Neill, L.A.J. Vitamin C inhibits NF-κB activation by TNF via the activation of p38 mitogen-activated protein kinase. J. Immunol. 2000, 165, 7180–7188.
  7. Du, Y.-T.; Long, Y.; Tang, W.; Liu, X.-F.; Dai, F.; Zhou, B. Prooxidative inhibition against NF-κB-mediated inflammation by pharmacological vitamin C. Free. Radic. Biol. Med. 2022, 180, 85–94.
  8. Cárcamo, J.M.; Pedraza, A.; Bórquez-Ojeda, O.; Golde, D.W. Vitamin C Suppresses TNFα-Induced NFκB Activation by Inhibiting IκBα Phosphorylation. Biochemistry 2002, 41, 12995–13002. 
  9. Gerecke, C.; Schumacher, F.; Berndzen, A.; Homann, T.; Kleuser, B. Vitamin C in combination with inhibition of mutant IDH1 synergistically activates TET enzymes and epigenetically modulates gene silencing in colon cancer cells. Epigenetics 2020, 15, 307–322.
  10. Gillberg, L.; Ørskov, A.D.; Nasif, A.; Ohtani, H.; Madaj, Z.; Hansen, J.W.; Rapin, N.; Mogensen, J.B.; Liu, M.; Dufva, I.H.; et al. Oral vitamin C supplementation to patients with myeloid cancer on azacitidine treatment: Normalization of plasma vitamin C induces epigenetic changes. Clin. Epigenet. 2019, 11, 143.
  11. Hamaguchi, R.; Narui, R.; Morikawa, H.; Wada, H. Improved Chemotherapy Outcomes of Patients With Small-cell Lung Cancer Treated With Combined Alkalization Therapy and Intravenous Vitamin C. Cancer Diagn. Progn. 2021, 1, 157–163.
  12. https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam/patient/vitamin-c-pdq (data wejścia: 26.04.2024).