Iniekcja B12, witamina B12 w zastrzykach – wskazania, dawkowanie, skutki uboczne
Witamina B12 ma kluczowe znaczenie dla kondycji organizmu człowieka. Wśród jej funkcji wymienia się m.in. regulowanie pracy układu nerwowego i apetytu, utrzymywanie dobrego nastroju czy udział w przemianach metabolicznych tłuszczów i węglowodanów. Optymalna podaż kobalaminy w organizmie ludzkim jest istota również z tego względu, że niski poziom B12 sprzyja rozwojowi anemii megaloblastycznej. Dlatego niezwykle ważna jest dbałość o odpowiednie stężenie tego związku – co można robić np. za pomocą iniekcji. Należy natomiast pamiętać o tym, że zastrzyki z witaminy B12 powinny być wykonywane przez personel medyczny.
B12, czyli czerwona witamina
B12, nazywana również kobalaminą, to jedna z witamin z grupy B, w której zawarty jest kobalt – jako atom centralny. Jest rozpuszczalna w wodzie, a w organizmach żywych odpowiada za regulację produkcji czerwonych ciałek krwi. Podobnie jak pozostałe witaminy jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania i w związku z tym każdego dnia powinna być dostarczana wraz z pożywieniem. W produktach spożywczych znajduje się ona m.in. w:
- rybach,
- drobiu,
- wybranych algach,
- mleku,
- jogurtach,
- jajach,
- skorupiakach.
Warto wiedzieć: zazwyczaj duża ilość kobalaminy jest magazynowana w wątrobie, dlatego w przypadku diety ubogiej w tę witaminę lub zaburzeń jej wchłaniania skutki niedoboru mogą wystąpić po dłuższym czasie, nawet po kilku latach.
B12 to grupa związków nazywanych korynoidami, w których cząsteczce znajduje się pierścień koryny. Wśród aktywnych biologicznie związków z tej grupy wymienia się metylokobalaminę, hydroksykobalaminę oraz deoksyadenozylokobalmaminę. Z kolei syntetyczną pochodną kobalaminy jest cyjanokobalamina – wykorzystywana jako składnik suplementów diety oraz substancji do podskórnego podawania w przypadku pacjentów z anemią złośliwą, czyli z chorobą Addisona-Biermera.
Warto wiedzieć: w centrum medycznym ViTMeUp wykorzystywane przez nas roztwory do iniekcji zawierają metylokobalaminę lub hydroksykobalaminę.
Do czego w organizmie potrzebna jest witamina B12?
Kobalamina reguluje apetyt, poprawia pracę układu nerwowego i pomaga w utrzymaniu dobrego nastroju. Poza tym produkuje czerwone krwinki w szpiku kostnym, redukuje poziom lipidów we krwi, utrzymuje stabilność genów i odpowiada za syntezę komórek, zwłaszcza szpiku kostnego. Dlatego zbyt niskie stężenie B12 może prowadzić do szeregu problemów w funkcjonowaniu organizmu, w zakresie różnych układów.
Warto wiedzieć: B12 jest wchłaniana w organizmie człowieka w końcowym odcinku jelita krętego.
Działanie witaminy B12 – przykłady
- Utrzymywanie dobrego nastroju
- Regulowanie pracy układu nerwowego
- Zmniejszanie poziomu lipidów we krwi
- Utrzymywanie stabilności genów
- Regulowanie produkcji czerwonych krwinek w szpiku kostnym
- Uczestnictwo w metabolizmie DNA, przemiany puryn i pirymidyn
- Uczestnictwo w przemianach metabolicznych tłuszczów i węglowodanów
- Wpływ na syntezę komórek, głównie szpiku kostnego
- Uczestnictwo w syntezie DNA i RNA w erytroblastach
- Regulowanie produkcji komórek krwi w układzie krwiotwórczym
- Uczestnictwo w przemianie kwasu foliowego w biologicznie aktywny tetrahydrofolian
Suplementacja witaminy B12 – kiedy ją zastosować?
Wskazaniem do suplementacji B12 jest zbyt niska podaż witaminy wraz z dietą ubogą w ten związek. Dotyczy to w szczególności wegan, wegetarian, ale nie tylko. Kluczowe znaczenie ma przy tym zaburzone wchłanianie witaminy B12 w przewodzie pokarmowym. Uzupełnianie niedoboru kobalaminy jest też nierzadko niezbędne w przypadku seniorów – wynika to z zapalenia błony śluzowej żołądka, pojawiającego się u ok. 10–30% osób starszych. W wyniku zmniejszenia wydzielania kwasu solnego w żołądku dochodzi do ograniczenia wchłaniania kobalaminy, co stanowi wskazanie do rozpoczęcia odpowiednio zaplanowanej suplementacji.
Z czego wynika niedobór kobalaminy?
Taki stan może być związany m.in. z nadużywaniem alkoholu, paleniem papierosów czy nieodpowiednią dietą – czynniki te w dużym stopniu wpływają na biodostępność B12. Na przyswajanie kobalaminy wpływają także niektóre choroby, takie jak np. niewydolność nerek, niedokrwistość czy niedoczynność tarczycy. Ponadto niedobór witaminy B12 może wynikać z resekcji końcowego odcinka jelita krętego, co prowadzi potencjalnie do niedokrwistości megablastycznej. Powstałe braki kobalaminy powodują też upośledzenie wchłaniania kwasu foliowego i w rezultacie niedobór tego elementu. Ograniczona podaż tego związku wynika natomiast przede wszystkim z zaburzonego wchłaniania jelitowego, prowadzącego do rozwoju niedokrwistości.
Warto wiedzieć: obniżony poziom kobalaminy często związany jest ze zwiększonym stężeniem homocysteiny, co zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego.
Źródła niedoboru wit. B12:
- niedobór B12 w diecie,
- niedożywienie,
- przyjmowanie metforminy,
- zespół Zollingera–Ellisona,
- choroba Leśniowskiego–Crohna,
- alkoholizm,
- weganizm lub wegetarianizm,
- przewlekłe zapalenie trzustki,
- zarażenie tasiemcem,
- wrodzony niedobór czynnika wewnętrznego Castle’a,
- choroba Addisona i Biermera,
- obecność bakterii Helicobacter Pylori,
- leki hamujące wydzielanie kwasu solnego w żołądku.
Warto wiedzieć: u wielu pacjentów cierpiących na niedobór B12 nie udaje się ustalić przyczyny takiego stanu.
Po czym poznać niedobór B12?
- Zawroty głowy po nagłej zmianie pozycji ciała
- Zaburzenia mikcji
- Brak apetytu
- Zaparcia lub biegunki
- Pieczenie języka
- Powiększenie i zaczerwienienie języka
- Utrata smaku
- Nudności
- Problemy z węchem
- Zażółcenie skóry
- Spadek siły mięśniowej
- Pogorszenie funkcji poznawczych
- Otępienie
- Depresja lub mania
- Chwiejność nastroju
- Rozdrażnienie
- Stopniowa utrata masy ciała
- Niedosłuch
- Problemy z czuciem skórnym
- Drętwienie kończyn
- Niedowład kończyn
- Zmiana w sposobie poruszania się
- Impotencja
- Nabyte bielactwo
Witamina B12 – iniekcje czy suplementacja doustna?
B12 w zastrzykach podaje się przede wszystkim u pacjentów z ciężkimi niedoborami, zaburzeniami wchłaniania lub w sytuacji, kiedy inne postacie suplementów nie są skuteczne. Formę suplementacji ustala lekarz w oparciu o aktualną kondycję zdrowotną danej osoby oraz o indywidualne potrzeby jej organizmu. Pamiętaj, wybór najlepszej formy suplementacji zależy w szczególności od takich czynników jak:
- styl życia,
- dieta,
- wiek,
- stan fizjologiczny organizmu.
Warto wiedzieć: metylokomalamina i hydroksyobalamina, podawane w naszym centrum w zastrzykach, są uważane za bioaktywniejsze niż cyjanokobalamina.
Warto wiedzieć: oprócz suplementów doustnych i iniekcji pacjenci mogą również skorzystać z wlewów dożylnych z witaminą B12.
Na co pomaga witamina B12 podana domięśniowo?
Witamina B12 w zastrzykach stosowana jest w szczególności w przypadku zdiagnozowanej niedokrwistości. Jest ona wówczas wstrzykiwana domięśniowo lub do głębokich warstw skóry, co eliminuje objawy jej niedoboru. A więc kobalamina pomaga przy anemii. Przy czym stan ten nie jest jedynym wskazaniem do rozpoczęcia terapii. Przykładowo – niektórzy stosują zastrzyki B12 na kręgosłup: kobalamina działa rozluźniająco na mięśnie przykręgosłupowe, co łagodzi pojawiające się dolegliwości bólowe.
Wskazania do podania witaminy B12 w zastrzykach
Zastrzyki zawierające B12 przeznaczone są w szczególności dla tych osób, u których niemożliwe jest zaspokojenie zapotrzebowanie na kobalaminę drogą pokarmową lub w postaci suplementacji doustnej. Kluczowe znaczenie w tym kontekście mają przede wszystkim osoby z zaburzeniami wchłaniania witaminy B12.
Dawkowanie witaminy B12
Dobowe zapotrzebowanie osoby dorosłej na B12 to ok. 2 µg. Należy natomiast podkreślić, że wytyczne z tym związane są różne w poszczególnych krajach. Wpływa na nie również wiek danej osoby. Przykładowo – w przypadku dzieci w wieku 9–13 lat rekomendowana dawka dzienna to 1,8 mcg, podczas gdy u dorosłych jest to 2,4 mcg.
Warto wiedzieć: leczenie parentalne (czyli podawanie B12 domięśniowo) zwykle rozpoczyna się od intensywnego uzupełniania niedoborów. Charakterystyczna jest wówczas większa częstotliwość iniekcji. Dopiero po czasie przechodzi się do rzadszych zabiegów.
Przeciwwskazania i skutki uboczne
Suplementacja B12 nie jest wskazana u osób z nadwrażliwością na kobalt, kobalaminę czy którąkolwiek z substancji pomocniczych wybranego produktu. Nie powinna również być stosowana u kobiet w ciąży – z pewnymi wyjątkami. Wśród innych przeciwwskazań wymienia się też m.in. zapalenie nerwu wzrokowego, chorobę Lebera czy przyjmowanie wybranych leków.
Skutki uboczne zastrzyków z B12:
- ból w miejscu wstrzyknięcia,
- reakcje nadwrażliwości,
- wysypka skórna,
- świąd,
- łagodna biegunka,
- obrzęk płuc,
- zastoinowa niewydolność krążenia,
- zakrzepy naczyń obwodowych.
Warto wiedzieć: wystąpienie działań niepożądanych ma bezpośredni związek z preparatem, który jest wykorzystywany podczas terapii danego pacjenta.
Zastrzyki witaminowe B12 we Wrocławiu
Jeżeli zauważasz u siebie objawy niedoboru kobalaminy lub jeśli lekarz zalecił Ci suplementację B12 w formie iniekcji, zadzwoń. Z przyjemnością odpowiemy na Twoje pytania i przeprowadzimy dla Ciebie odpowiednio zaplanowaną terapię.
Chętnie odpowiemy nawet na najtrudniejsze pytania!
Źródła:
[Homocysteine metabolism and risk of cardiovascular diseases: importance of the nutritional status on folic acid, vitamins B6 and B12] | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11421110/
The Neuropsychiatry of Vitamin B12 Deficiency in Elderly Patients | The Journal of Neuropsychiatry and Clinical Neurosciences https://neuro.psychiatryonline.org/doi/10.1176/appi.neuropsych.11020052
The role of folic acid and vitamin B12 in genomic stability of human cells | ScienceDirect https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0027510701000793
Uncommon manifestations of Vitamin B12 deficiency | Indian Journal of Psychiatry https://journals.lww.com/indianjpsychiatry/Fulltext/2018/60020/Uncommon_manifestations_of_Vitamin_B12_deficiency.18.aspx
Vitamin B12 absorption and malabsorption | ScienceDirect https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0083672922000164?via%3Dihub
Vitamin B12 among Vegetarians: Status, Assessment and Supplementation | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27916823/
Vitamin B12 Deficiency | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28722952/
Vitamin B12 deficiency in the elderly: is it worth screening? | Hong Kong Medical Journal https://www.hkmj.org/abstracts/v21n2/155.htm
Vitamin B12 deficit and development of geriatric syndromes | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24892321/
Vitamin B12 in meat and dairy products | Oxford Academic https://academic.oup.com/nutritionreviews/article/73/2/106/1820655?login=false
Vitamin B12: For more than just the treatment of megaloblastic anemia? | ScienceDirect https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2254887423000061?via%3Dihub
Witamina B12 – budowa, biosynteza, funkcje i metody oznaczania | Polskie Towarzystwo Technologów Żywności https://wydawnictwo.pttz.org/magazine-archive/alicja-kosmider-katarzyna-czaczyk-witamina-b12-budowa-biosynteza-funkcje-i-metody-oznaczania/
Witamina B12 – skutki niedoboru, zasadność terapii i suplementacji diety u osób w wieku podeszłym | Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu http://www.przeglad.amp.edu.pl/article.php?id=156
Zaburzenie wchłaniania witaminy B 12-przyczyny, skutki i postępowanie dietetyczne | ResearchGate https://www.researchgate.net/publication/330970390_Zaburzenie_wchlaniania_witaminy_B_12-przyczyny_skutki_i_postepowanie_dietetyczne