Iniekcja selenu. Zastrzyk domięśniowy z selenem
Pomimo tego, że selen jest obecny w wielu produktach spożywczych, w wybranych przypadkach niezbędna jest jego suplementacja. Iniekcje tego pierwiastka zalecane są w szczególności w przypadku zaburzonej odporności czy problemów z tarczycą. Lista wskazań do zastrzyków z selenem jest jednak znacznie dłuższa. Wynika to z licznych funkcji pełnionych przez Se, do których zalicza się m.in. poprawę regeneracji komórek, zwiększanie stężenia limfocytów, uczestniczenie w dojrzewaniu plemników, zmniejszanie powikłań po radioterapii czy zwiększanie liczby czerwonych krwinek. Warto przy tym podkreślić, że selen może być suplementowany zarówno w postaci iniekcji, jak i wlewów dożylnych.
Jak działa zastrzyk z selenem?
Selen, podobnie jak witamina C, jest silnym przeciwutleniaczem. W związku z tym chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, czyli negatywnym wpływem wolnych rodników. Dzięki temu ograniczane jest ryzyko rozwoju wielu chorób, np. miażdżycy i chorób nowotworowych. Wynika to z tego, że selen stanowi składnik peroksydazy glutationowej – czyli enzymu wykazującego działanie antyoksydacyjne. Właściwości selenu stanowią natomiast znacznie dłuższą listę.
Warto wiedzieć: do lat 50. XX wieku selen był znany wyłącznie ze swojego toksycznego wpływu na organizm. Dopiero z czasem wykazano, że podawanie go w odpowiedniej ilości przynosi prozdrowotne skutki, m.in. w postaci wzmocnienia pracy układu odpornościowego czy poprawy jakości nasienia.
Selen – właściwości:
- wspomaga układ odpornościowy,
- zapewnia dobrą kondycję włosów i paznokci,
- redukuje ryzyko zawału serca,
- spowalnia procesy starzenia się organizmu,
- łagodzi podrażnienia skóry,
- redukuje ryzyko alergii,
- redukuje ryzyko ataku serca,
- chroni komórki przed wolnymi rodnikami,
- działa przeciwzapalnie i przeciwwirusowo,
- przyczynia się do ogólnego wzmocnienia organizmu,
- poprawia jakość nasienia.
Jak objawia się niedobór tego pierwiastka?
Niedobór selenu objawia się m.in. w postaci zmęczenia, zaburzeń depresyjnych, bólów mięśni, ograniczonej sprawności mięśni, większej podatności na infekcje czy spadku wydajności organizmu. Dbałość o jego optymalne stężenie jest kluczowe, ponieważ niewystarczająca ilość selenu może prowadzić do rozwoju wielu chorób. Przykładem są schorzenia związane z układem sercowym i naczyniowym, takie jak m.in. miażdżyca, choroby tarczycy, choroby reumatoidalne czy niewydolność nerek.
Objawy niedoboru selenu:
- zmęczenie,
- zaburzenia depresyjne,
- bóle mięśni,
- spadek wydajności organizmu,
- ograniczona sprawność mięśni,
- zwiększone ryzyko infekcji,
- przyspieszone starzenie się organizmu,
- obniżenie płodności u mężczyzn.
Warto wiedzieć: niedobór selenu może zwiększać ryzyko poronienia u kobiet, a także rozwoju chorób nowotworowych, chorób układu sercowo-naczyniowego oraz chorób tarczycy.
Jak sprawdzić poziom selenu?
Poziom selenu u danego pacjenta sprawdza się dzięki pobraniu krwi żylnej. Optymalne stężenie różni się w zależności od wieku i płci. Przykładowo – dla mężczyzn poniżej 60. roku życia wynosi ono 75–85 ug/L u, podczas gdy dla mężczyzn starszych jest to 110–120 ug/L. Z kolei u kobiet, niezależnie od wieku, odpowiedni jest poziom mieszczący się w zakresie 98–108 ug/L. Badanie warto wykonać zawsze wtedy, kiedy pacjent rozważa wdrożenie suplementacji.
Warto wiedzieć: szkodliwy dla organizmu jest zarówno niedobór, jak i nadmiar selenu.
Iniekcja czy wlew dożylny – jak podawać selen?
Selen może być podawany doustnie, dożylnie i domięśniowo. Droga dożylna zalecana jest w szczególności w przypadku ciężkiego niedoboru selenu oraz u pacjentów z zaburzeniami wchłaniania, u których przewód pokarmowy nie jest w stanie skutecznie wchłaniać suplementowanego pierwiastka, np. w wyniku chorób jelit. Powodem zastosowania wlewów dożylnych z selenem bywa również żywienie pozajelitowe wymagające dostarczenia selenu bezpośrednio do krwiobiegu.
Iniekcje domięśniowe wybierane są przede wszystkim w sytuacji braku możliwości podawania dożylnego. Innym wskazaniem do wykonania zastrzyków z selenem mogą być np. stany, w których niezbędne jest umiarkowanie szybkie uzupełnienie powstałych niedoborów czy krótkotrwale leczenie w warunkach ambulatoryjnych. Taka forma suplementacji może sprawdzić się m.in. u pacjentów, którzy nie mogą przyjmować suplementów doustnych z powodu wymiotów oraz tych, u których swobodny dostęp do żyły (wymagany w procedurze dożylnej) jest niemożliwy lub utrudniony.
Podsumowując, doustne podanie suplementu jest najczęściej stosowane w przypadku profilaktyki i leczenia łagodnych do umiarowych niedoborów selenu. Dożylna suplementacja sprawdza się w ciężkich przypadkach oraz u osób z zaburzeniami wchłaniania. Suplementacja domięśniowa z kolei może być przydatna, kiedy dożylne podanie roztworu nie jest możliwe lub w sytuacjach wymagających umiarkowanie szybkiej korekty poziomu selenu.
Czy można zwiększyć przyswajalność selenu?
Zgodnie z aktualną wiedzą medyczną odpowiednie łączenie wybranych składników odżywczych może zwiększyć przyswajanie selenu przez ludzki organizm. Aby tego dokonać, zaleca się przyjmowanie tego pierwiastka wraz ze źródłami białka, witaminą E, witaminą C oraz witaminą A. Warto natomiast pamiętać o tym, że istnieją również takie składniki, które zmniejszają wchłanianie selenu – należy do nich siarka i metale ciężkie.
Kiedy wykonać zastrzyk domięśniowy z selenem?
Suplementacja selenu w postaci zastrzyków zawierających ten składnik bywa zalecane w medycynie m.in. w przypadku potrzeby wzmocnienia funkcjonowania tarczycy. Selen jest niezbędny do produkcji hormonu T3. Zastrzyki te mogą zostać zalecone również pacjentom poddawanym chemioterapii – w celu złagodzenia wynikających z niej skutków. Wskazaniem do ich wykonania może być także potrzeba wsparcia płodności męskiej, ochrony mózgu i poprawy funkcji poznawczych, a także osłabienia toczących się w organizmie danej osoby stanów zapalnych.
Choroby, które mogą być wskazaniem do iniekcji selenu
- Niedoczynność tarczycy
- Choroby o podłożu wirusowym i bakteryjnym
- Astma oskrzelowa
- Reumatoidalne zapalenie stawów
- Niepłodność wśród mężczyzn
- Zapalenie trzustki
- Choroby sercowo-naczyniowe
- Choroby nowotworowe
- Choroby autoimmunologiczne
- Zapalenia w obrębie układu pokarmowego
Chętnie odpowiemy nawet na najtrudniejsze pytania!
Źródła:
Nadmiar i niedobór selenu – objawy, przyczyny i skutki | Diagnostyka https://diag.pl/pacjent/artykuly/nadmiar-i-niedobor-selenu-objawy-przyczyny-i-skutki/
Role for Selenium in Metabolic Homeostasis and Human Reproduction | MDPI https://www.mdpi.com/2072-6643/13/9/3256
Selenium | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10382553/
Selenium and cancer | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9597179/
Selenium and selenoproteins: an overview on different biological systems | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24910086/
Selenium deficiency | ScienceDirect https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0300595X85800104?via%3Dihub
Selenium in human lactation | Oxford Academic https://academic.oup.com/nutritionreviews/article-abstract/53/6/159/1818364?redirectedFrom=fulltext&login=false
Selenium in the environment, metabolism and involvement in body functions | MDPI https://www.mdpi.com/1420-3049/18/3/3292
Selenium stimulates the antitumour immunity: Insights to future research | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34392068/
The role of selenium in inflammation and immunity: from molecular mechanisms to therapeutic opportunities | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21955027/
The role of selenium in thyroid gland pathophysiology | Via Medica Journals https://journals.viamedica.pl/endokrynologia_polska/article/view/49019