Leczenie urazów mięśniowo-szkieletowych | Komora hiperbaryczna Wrocław

Spis treści:

  1. Komora hiperbaryczna – wskazania do zastosowania terapii hiperbarycznej w leczeniu urazów mięśniowo-szkieletowych
  2. Czym jest komora hiperbaryczna?
        2.1 Jakie są rodzaje komór hiperbarycznych?
  3. Jak działa komora hiperbaryczna?
  4. Hiperbaria tlenowa – przebieg
  5. Czy komora hiperbaryczna pomaga na stawy?
  6. Tlenoterapia hiperbaryczna w leczeniu urazów mięśniowo-szkieletowych
  7. Terapia hiperbaryczna – wskazania
  8. Komora hiperbaryczna – przeciwwskazania
  9. Czy warto korzystać z terapii hiperbarycznej?

Komora hiperbaryczna – wskazania do zastosowania terapii hiperbarycznej w leczeniu urazów mięśniowo-szkieletowych

Tlenoterapia hiperbaryczna zwiększa wydolność organizmu oraz reguluje procesy naprawcze. Wpływa również hamująco na proces starzenia się ciała pacjenta. Sprawdza się przy tym w leczeniu różnych chorób i dolegliwości. Oddychanie czystym tlenem w warunkach podwyższonego ciśnienia jest stosowane między innymi w leczeniu urazów mięśniowo-szkieletowych – przede wszystkim wśród sportowców, szczególnie narażonych na rozmaite kontuzje i urazy.

Czym jest komora hiperbaryczna?

Komora hiperbaryczna, nazywana również zbiornikiem ciśnieniowym to urządzenie służące do przeprowadzania tlenoterapii polegającej na podawaniu pacjentowi tlenu pod zwiększonym ciśnieniem atmosferycznym. W trakcie zabiegu pacjenci oddychają czystym, 100% tlenem, a wysokie ciśnienie wewnątrz komory osiąga wartość większą niż 1,4 ATA. W rezultacie dochodzi do wywołania określonych zmian, do których należy w szczególności:

  • odbudowa tkanek,
  • polepszenie pracy układu nerwowego,
  • polepszenie funkcjonowania układu oddechowego,
  • wzmocnienie układu pokarmowego,
  • polepszenie produkcji fibroblastów, elastyny i kolagenu,
  • poprawa pracy układu odpornościowego,
  • poprawa funkcjonowania układu krwionośnego,
  • wzmocnienie układu kostno-stawowego,
  • usprawnienie odżywania i regeneracji komórek,
  • dynamizacja produkcji komórek macierzystych,
  • poprawa procesu eliminacji toksyn i metali ciężkich z ustroju.

Jakie są rodzaje komór hiperbarycznych?

W ramach medycyny hiperbarycznej wyróżnia się przede wszystkim komory jednomiejscowe, komory wielomiejscowe oraz worki Gamowa. W komorze jednomiejscowej zabiegowi poddawana jest wyłącznie jedna osoba, która nie musi stosować maski tlenowej. Urządzenia tego typu umożliwiają przeprowadzenie zabiegu w pozycji stojącej lub leżącej. Sesja w komorze wielomiejscowej natomiast jest propozycją zabiegu dla kilku osób: w jej wnętrzu może jednocześnie przebywać kilku pacjentów. Nadmuchiwany worek Gamowa z kolei pozwala na zastosowanie tlenoterapii w miejscach położonych na dużej wysokości. Wynika to z faktu, że urządzenia te można swobodnie przenosić, co umożliwia ich wykorzystanie w nietypowych warunkach.

Warto wiedzieć: Za pierwowzór komory służącej do tlenoterapii uznaje się urządzenie, które zostało zaprojektowane w XVII wieku. Było nim tzw. Domicilium zbudowane w 1662 roku przez angielskiego lekarza Henshawa.

Współcześnie wykorzystywane urządzenia tego typu zbudowane są na bazie zbiornika ciśnieniowego oraz odpowiednio zaprojektowanych systemów sterujących, ułatwiających ich obsługę w trakcie zabiegu. W niektórych komorach wykorzystywane są także dodatkowe zestawy służące do komunikacji pomiędzy pacjentem a personelem medycznym. W wybranych urządzeniach stosowane jest również wyposażenie multimedialne, zwiększające wygodę pacjenta podczas prowadzonej terapii.

Jak działa komora hiperbaryczna?

Działanie komór hiperbarycznych polega na generowaniu czystego tlenu pod zwiększonym ciśnieniem. Podczas leczenia bardzo ważna jest kontrola środowiska znajdującego się we wnętrzu szczelnie zamkniętej komory, a dokładnie odczytywanego w nim ciśnienia, poziomu tlenu, wilgotności i temperatury. Co istotne, ciśnienie, które jest stosowane podczas HBOT, bywa nawet trzykrotnie wyższe od ciśnienia atmosferycznego. Dzięki temu redukowane są fizjologiczne bariery tlenu w jego dostarczaniu do komórek w zwiększonej ilości.

Warto wiedzieć: W trakcie HBOT stosowane jest ciśnienie 3 atmosfer, dzięki czemu podczas sesji hiperbarycznej tlen jest dostarczany nawet do nieukrwionych partii organizmu pacjenta.

Tlen, który należy dostarczyć do organizmu pacjenta poddawanego HBOT, trafia do komórek nie tylko poprzez utlenowanie hemoglobiny, ale i w formie rozpuszczalnej w osoczu krwi. Badania wykazały, że w jednym litrze surowicy krwi znajduje się 3 ml rozpuszczonego fizycznie tlenu. Przy czym podczas oddychania 100% tlenem w warunkach normobarii wysycenie surowicy krwi tlenem zwiększa się do 20 ml/l. Za pomocą hiperbarii natomiast możliwe jest zaspokojenie pełnego zapotrzebowania organizmu pozostającego w spoczynku na tlen, czyli do wzrostu jego stężenia rozpuszczonego w surowicy do nawet 50 ml/l.

W trakcie zabiegu pacjent oddycha czystym tlenem, a ciśnienie wyższe od atmosferycznego powoduje szereg efektów terapeutycznych zachodzących w jego organizmie. W związku z tym HBOT jest formą leczenia stosowaną między innymi w zakresie neuroterapii, angiogenezoterapii hiperbarycznej, respiroterapii czy onkoterapii. Przy czym aktualne zastosowanie hiperbarii tlenowej dotyczy ponad 100 wskazań klinicznych do wykorzystania HBOT. W zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta przebywanie w komorze hiperbarycznej może spowodować następujące rezultaty:

  • poprawa sił witalnych,
  • poprawa koncentracji i zapamiętywania,
  • redukcja dolegliwości bólowych,
  • wyciszenie stanów zapalnych,
  • przyspieszenie gojenia się ran,
  • redukcja napięcia psychicznego,
  • redukcja napięcia fizycznego,
  • poprawa przemiany materii,
  • spowolnienie procesu starzenia się organizmu.

Hiperbaria tlenowa – przebieg

Standardowa sesja HBOT składa się z trzech 20-minutowych cykli wdychania tlenu hiperbarycznego, z 5-minutowymi przerwami na wdychanie zwykłego powietrza. W rezultacie łączny czas oddychania czystym tlenem, kiedy ciśnienie w komorze przyjmuje wartość typową dla HBOT, wynosi 60 minut. Podczas terapii następują też dwa 10-minutowe etapy kompresji i dekompresji. Okresy te są wdrażane na początku i na końcu pojedynczej sesji.

Warto wiedzieć: Zabieg w komorze hiperbarycznej trwa standardowo ok. jednej godziny. Podczas jego przeprowadzania pacjent znajduje się w pozycji siedzącej lub leżącej. Pozycje siedzące czy leżące mogą jednak zostać zastąpione pozycją stojącą – w zależności od rodzaju wykorzystywanego urządzenia.

Czy komora hiperbaryczna pomaga na stawy?

Tlenoterapia pomaga między innymi na stawy, dzięki czemu cieszy się dużym zainteresowaniem wśród sportowców. Przy czym HBOT jest szczególnie przydatna w procesie leczenia układu mięśniowo-szkieletowego. Odpowiada za dostarczanie tlenu do organizmu, co prowadzi do regeneracji komórek ciała. Dzięki terapii w komorze hiperbarycznej można dotlenić każdą tkankę, a to sprawia, że następuje głęboka odbudowa zapobiegająca długiemu okresowi rekonwalescencji po doświadczonym urazie. Oznacza to, że HBOT wspomaga regenerację organizmu, skracając czas rehabilitacji.

Warto wiedzieć: Zgodnie z pierwszym raportem klinicznym opublikowanym przez badaczy Instytutu Ortopedii Galeazzi w Mediolanie w 1993 roku, potwierdzającym skuteczność tlenoterapii, metoda ta pozwoliła na ograniczenie o aż 55% liczby dni straconych z powodu kontuzji u zawodowych piłkarzy w Szkocji.

Tlenoterapia hiperbaryczna w leczeniu urazów mięśniowo-szkieletowych

Terapia tlenem ma więc pozytywny wpływ na układ szkieletowy, dzięki czemu popularne jest jej zastosowanie w przypadku urazów mięśniowo-szkieletowych. Poprzez zwężanie naczyń krwionośnych dochodzi do dostarczenia tlenu do organizmu w większej ilości. W rezultacie obrzęki, które bardzo często mają związek ze wszelkimi urazami, ulegają zmniejszeniu. Co równie istotne, tlenoterapia hiperbaryczna wspomaga funkcje obronne białych krwinek – oznacza to, że wykazuje działanie przeciwzapalne. 

Warto wiedzieć: Zabiegi HBOT są bardzo popularne wśród sportowców, którzy są szczególnie narażeni na kontuzje oraz przeciążenia w okolicy stawów. Dzięki nim możliwa jest eliminacja nieprzyjemnych konsekwencji urazów w mięśniach szkieletowych lub w tkance kostnej.

Dłuższe stosowanie tlenoterapii sprawia, że organizm zaczyna stymulować wytwarzanie fibroblastów, odpowiedzialnych za produkcję kolagenu i elastyny. Dzięki temu następuje odbudowa i wzmocnienie uszkodzonej tkanki, a także naderwanego więzadła czy ścięgna. W przypadku uszkodzenia kości natomiast HBOT determinuje produkcję osteoklastów, które wzmacniają złamaną kość.

Terapia hiperbaryczna – wskazania

Leczenie HBOT jest stosowane w przypadku rozmaitych schorzeń. Wskazaniem do jego przeprowadzenia jest między innymi przewlekłe zapalenie kości, borelioza, choroba dekompresyjna, promienica, nadwaga i otyłość, zatrucie tlenkiem węgla, beztlenowe i mieszane martwicze zakażenie tkanek miękkich czy powikłania po przeszczepie skóry.

Najważniejsze wskazania do HBOT:

  • nadwaga i otyłość,
  • obrzęki,
  • depresja,
  • borelioza,
  • ropnie,
  • zespół stopy cukrzycowej,
  • promienica,
  • powikłania po przeszczepie skóry,
  • trudno gojące się rany,
  • zakażenie, martwica kikuta po amputacji,
  • zapalenie skóry i tkanki podskórnej,
  • rozlane, złośliwe zapalenie ucha zewnętrznego,
  • owrzodzenia odleżynowe,
  • zapalenie i martwica kości,
  • przeszczepy skóry zagrożone martwicą,
  • rekonstrukcja tkanek zagrożona martwicą,
  • zakażenie rany pourazowej,
  • zapalenie mostka, śródpiersia pooperacyjne, niestabilność mostka,
  • nagła głuchota idiopatyczna,
  • głuchota na skutek urazu akustycznego,
  • choroba dekompresyjna,
  • zatrucie tlenkiem węgla,
  • zatory gazowe,
  • oparzenia termiczne II i III stopnia,
  • popromienne uszkodzenie tkanek i narządów,
  • beztlenowe i mieszane martwicze zakażenie tkanek miękkich,
  • ostre niedokrwienie tkanek miękkich,
  • urazy mięśniowo-szkieletowe,
  • urazy wielonarządowe – zespoły kompartmentalne i następstwa urazów zmiażdżeniowych.

Komora hiperbaryczna – przeciwwskazania

Istnieją natomiast konkretne ograniczenia stosowania HBOT, pomimo stwierdzenia wskazań do wdrożenia takiej formy leczenia. Należy do nich w szczególności:

  • gorączka,
  • rozrusznik serca,
  • klaustrofobia,
  • sferocytoza,
  • padaczka,
  • stosowanie wybranych leków,
  • skłonność do drgawek i dreszczy,
  • chemioterapia,
  • ciąża i laktacja,
  • infekcje wirusowe,
  • zapalenie nerwu wzrokowego,
  • nieleczona odma opłucnowa,
  • przebyte zapalenie nerwu wzrokowego,
  • choroby nowotworowe leczone za pomocą chemioterapii.

Czy warto skorzystać z terapii hiperbarycznej?

Skuteczność terapii w komorze hiperbarycznej została potwierdzona licznymi badaniami. Sesje w komorze poprawiają naszą pamięć i koncentrację. Wykazują też działanie przeciwbólowe. Ponadto dzięki nim poprawia się krążenie krwi i wydolność organizmu. Pozytywne efekty takiej formy leczenia tworzą bardzo długą listę. Niemniej warto oczywiście pamiętać o możliwych skutkach ubocznych i powikłaniach HBOT. Pod wpływem wysokiego ciśnienia oraz toksycznego działania sprężonego tlenu mogą pojawić się przede wszystkim takie działania niepożądane jak:

  • kaszel, 
  • ból głowy, 
  • ból brzucha, 
  • zatrucie tlenem, 
  • nudności, 
  • wymioty, 
  • biegunka, 
  • uraz ciśnieniowy zatok, 
  • uraz ciśnieniowy ucha,
  • czasowa krótkowzroczność, 
  • ból w klatce piersiowej, 
  • choroba dekompresyjna,
  • hipoglikemia prowadzącą do drgawek,
  • mrowienie lub drętwienie palców i kończyn. 

Pomimo jednak możliwych skutków ubocznych HBOT jest stosowana w przypadku wielu pacjentów. Wynika to ze spodziewanych efektów planowanego leczenia, do których należy między innymi odbudowa wszystkich tkanek w organizmie, zwiększenie produkcji fibroblastów, elastyny i kolagenu oraz poprawa kondycji wybranych układów, a w tym układu mięśniowo-szkieletowego – co ma kluczowe znaczenie dla sportowców, szczególnie narażonych na rozmaite urazy, ale nie tylko. Warto przy tym zaznaczyć, że taka terapia może mieć też kluczowe znaczenie w procesie leczenia uszkodzeń stawów wywołanych schorzeniami reumatoidalnymi.

 

Źródła:

[Current Status of Hyperbaric Oxygen Therapy and Its Application] | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35678441/

[Hyperbaric medicine] | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19909659/

[Hyperbaric oxygen therapy, a little-known discipline] | EM Consulte https://www.em-consulte.com/article/1221238/alertePM

Aktualne zastosowanie hiperbarii tlenowej | Czytelnia Medyczna https://www.czytelniamedyczna.pl/5847,aktualne-zastosowanie-hiperbarii-tlenowej.html

Essentials of Hyperbaric Oxygen Therapy: 2019 Review | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31527935/

Hyperbaric Contraindicated Chemotherapeutic Agents | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32809708/

Hyperbaric Contraindicated Chemotherapeutic Agents | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32809708/

Hyperbaric oxygen therapy | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22487778/

Hyperbaric oxygen therapy and the possibility of ocular complications or contraindications | Taylor&Francis Online https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1111/cxo.12203

Hyperbaric oxygen therapy research: an analysis of the 100 most-cited publications from 2011 to 2020 | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36446297/

Hyperbaric oxygen therapy. Part 1: history and principles | Wiley Online Library https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1476-4431.2010.00535.x

Hyperbaric oxygen therapy: an introduction | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23736666/

Is There a Place for Hyperbaric Oxygen Therapy? | Advances in Surgery https://www.advancessurgery.com/article/S0065-3411(22)00011-2/fulltext

Mild hyperbaric oxygen: mechanisms and effects | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31062232/

Możliwości i ograniczenia stosowania hiperbarii tlenowej w medycynie | Czytelnia Medyczna https://www.czytelniamedyczna.pl/378,aktualne-wskazania-i-mozliwoci-zastosowania-hiperbarycznej-terapii-tlenowej.html 

Skuteczność hiperbarii tlenowej w leczeniu ran przewlekłych | Wydawnictwo Państwowej Akademii Nauk Stosowanych we Włocławku https://wyd.edu.pl/index.php/2-uncategorised/skutecznosc-hiperbarii-tlenowej-w-leczeniu-ran-przewleklych

The Role of Hyperbaric Oxygen Therapy for the Treatment of Wounds | ScienceDirect https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1047965122000638?via%3Dihub

Therapeutic effects of hyperbaric oxygen: integrated review | Medical Gas Research https://journals.lww.com/mgar/fulltext/2021/11010/therapeutic_effects_of_hyperbaric_oxygen_.6.aspx

 

WSKAZANIA DO ZABIEGU

Układ oddechowy

powikłania po COVID-19 / zatrucie tlenkiem węgla (zaczadzenie)

Układ nerwowy

depresja / bezsenność / przewlekłe zmęczenie/stres / bóle migrenowe / choroba Alzheimera / choroba Parkinsona / ADHD / autyzm / udar / porażenie mózgowe

    Dermatologia

    trądzik / AZS (atopowe zapalenie skóry) / przewlekłe choroby skóry / łuszczyca / grzybica / owrzodzenia, odleżyny, oparzenia / /trudno gojące się rany / infekcje bakteryjne

    Układ krążenia

    miażdżyca / nadciśnienie / stopa cukrzycowa / niedotlenienie tkanek i choroby z tym / związane

    Medycyna sportowa

    złamania i urazy kości, stawów i tkanek miękkich / przewlekłe zmęczenie / regeneracja organizmu po wysiłku / poprawa wydolności

    Inne

    nadwaga i otyłość / zaburzenia potencji / wspomaganie leczenia niepłodności / anemia / choroby autoagresywne / niektóre zaburzenia immunologiczne / nagła głuchota / regeneracja po chemioterapii / borelioza

    Umów się na wizytę

    Zaplanuj swoją wizytę z VitMeUp

    Kontakt

    Skontaktuj się z nami mailowo lub telefonicznie

    Wizyta

    Umów wizytę do swojego domu lub odwiedź jedną z kilku naszych placówek

    Zdrowie

    Spotkaj się z naszym wykwalifikowanym personelem medycznym i rozpocznij swoją ścieżkę leczenia!