Ozonoterapia a stany zapalne

Przez ostatnie trzy dekady mechanizmy molekularne ozonu używanego w celach leczniczych były intensywnie badane i zostały solidnie udokumentowane. W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX. wieku badania skupiały się na analizie wpływu ozonu na metabolizm erytrocytów, co prowadziło do lepszego uwalniania z nich tlenu. Z kolei prace Bocciego dotyczące wpływu ozonu na komórki immunokompetentne stały się kluczowe dla zrozumienia jego roli w immunomodulacji i znacznie poszerzyło wiedzę w tej dziedzinie [1]. 

Obecnie ozonowanie krwi, określane także jako autohemotransfuzja, cieszy się rosnącą popularnością zarówno wśród lekarzy, jak i pacjentów. Ma to nie tylko związek z obiecującymi wynikami badań, których nieustannie przybywa, ale i realnie odczuwaną poprawą kondycji zdrowotnej wskutek prowadzenia terapii ozonowej [2].

Ozonoterapia może wpływać na procesy zapalne w organizmie poprzez kilka mechanizmów biologicznych i chemicznych:

• Wpływ na przemiany redukcyjno-oksydacyjne: Podawanie mieszaniny ozonu prowadzi do wzbudzania umiarkowanego stresu oksydacyjnego poprzez interakcje ze składnikami komórek, takimi jak białka, lipidy i kwas nukleinowy. Ozon, będąc silnym utleniaczem, reaguje z tymi molekułami, tworząc produkty reaktywne (np. nadtlenek wodoru H2O2 i produkty ozonowania lipidów), które mogą wpływać na przekaźnictwo komórkowe i modulować procesy zapalne. Ozonoterapia sprzyja indukowaniu  endogennych szlaków antyoksydacyjnych. To z kolei pomaga w obronie przed zaburzeniami równowagi pomiędzy reakcjami redukcji i utleniania oraz przygotowuje organizm do ewentualnego radzenia sobie z patologicznym stresem oksydacyjnym. Opisywany mechanizm może obejmować indukcję czynników transkrypcyjnych takich jak Nrf2, które zwiększają ekspresję enzymów antyoksydacyjnych, m.in. dysmutazy ponadtlenkowej (SOD) i katalazy (CAT) [3,4].
• Obniżenie poziomu cytokin prozapalnych: W badaniach wykazano, że ozonoterapia może zmniejszać stężenia wybranych cytokin prozapalnych, w tym interleukiny 6 (IL-6), co zostało zaobserwowane u pacjentów z różnymi schorzeniami układu mięśniowo-szkieletowego oraz skroniowo-żuchwowego (TMD). Cytokiny te są kluczowymi mediatorami w procesie zapalnym, a ich obniżenie może przyczyniać się do łagodzenia objawów stanów zapalnych [4].
• Zmniejszenie stanu zapalnego i bólu poprzez wpływ na układ odpornościowy: Ozon wpływa na układ immunologiczny, modulując aktywność fagocytarną makrofagów, co ma znaczenie w pierwszej linii obrony przed patogenami. W ten sposób ozonoterapia również przyczynia się do zmniejszenia nasilenia stanów zapalnych i łagodzenia bólu w różnych schorzeniach, takich jak bóle krzyża, choroby reumatyczne i zaburzenia mięśniowo-szkieletowe [4,5].