Terapia zastępcza testosteronem TRT | Hormonalne leczenie TRT we Wrocławiu

Spis treści:

  1. Terapia zastępcza testosteronem TRT. Hormonalne leczenie TRT
  2. Czym jest TRT? Terapia zastępcza testosteronem
  3. Dlaczego prawidłowy poziom testosteronu jest ważny?
        3.1 Jakie są objawy spadku testosteronu?
        3.2 Kto jest w grupie ryzyka niedoboru testosteronu?
  4. Jak sprawdzić poziom testosteronu?
        4.1 Test ADAM
        4.2 Kto powinien wykonać badanie testosteronu?
  5. Na czym polega terapia zastępcza testosternem TRT?
  6. Cele hormonalnej terapii zastępczej testosteronem 
  7. Do kogo kierowana jest hormonalna terapia testosteronem?
  8. W jakim wieku stosować TRT?
  9. Jakie są przeciwwskazania do terapii TRT
  10. Jak długo trwa terapia TRT?
  11. Ile kosztuje terapia testosteronem?

Terapia zastępcza testosteronem TRT. Hormonalne leczenie TRT

Leczenie TRT to metoda mająca na celu złagodzenie objawów niedoboru testosteronu w organizmie mężczyzny, takich jak na przykład zaburzenia erekcji czy utrata masy mięśniowej. Dzięki tej terapii hormonalnej możliwe jest zwiększenie stężenia testosteronu w surowicy do zakresu fizjologicznego. W rezultacie dochodzi do wywołania i utrzymania drugorzędowych cech płciowych, a tym samym do wyeliminowania ryzyka poważnych problemów zdrowotnych.

Czym jest TRT? Terapia zastępcza testosteronem

Terapia testosteronem (TRT – ang. testosterone replacement therapy) to metoda leczenia mająca na celu wyrównanie poziomu tego hormonu we krwi pacjenta do poziomu fizjologicznego. Dzięki niej możliwa jest eliminacja objawów niedoboru androgenów, a tym samym ograniczenie ryzyka rozwoju wybranych chorób. Kiedy stężenie testosteronu w organizmie mężczyzny jest zbyt niskie, jakość życia pacjenta może ulec znacznemu pogorszeniu. Dochodzi wówczas m.in. do zaburzenia funkcji seksualnych, a nawet do ograniczenia siły mięśniowej i gęstości mineralnej kości.

Warto wiedzieć: TRT jest terapią stosowaną od ponad 70 lat.

Dlaczego prawidłowy poziom testosteronu jest ważny?

Testosteron odpowiada za prawidłową pracę organizmu człowieka. Jest hormonem steroidowym, zaliczanym do najważniejszych męskich hormonów płciowych. Dzięki niemu budowa nowych związków, które uczestniczą na przykład we wzroście masy mięśniowej, przebiega sprawniej, a cechy płciowe typowe dla mężczyzn są wyraźnie dostrzegalne.

Warto wiedzieć: Hormon ten jest produkowany w szczególności przez komórki śródmiąższowe Leydiga w jądrach, na skutek stymulacji przysadki mózgowej w momencie obniżenia jego poziomu we krwi człowieka.

Oznacza to, że prawidłowe stężenie testosteronu odpowiada za rozwój męskich cech płciowych, takich jak między innymi niski tembr głosu, odpowiednie proporcje barków do bioder czy typowe dla płci męskiej owłosienie ciała. Poza tym wpływa na funkcje seksualne, regulując na przykład poziom libido i erekcję.

Rola testosteronu w organizmie mężczyzny:

  • pobudza i utrzymuje funkcje seksualne,
  • utrzymuje popęd seksualny,
  • wpływa na spermatogenezę,
  • odpowiada za męski typ owłosienia,
  • zapewnia właściwe ustawienie strun głosowych,
  • wpływa na rozkład tkanki tłuszczowej,
  • odpowiada za męskie cechy psychiczne,
  • zatrzymuje w organizmie sód, potas i fosfor,
  • zwiększa tworzenie białek i redukuje ich katabolizm,
  • powoduje dodatki bilans azotowy,
  • wpływa na rozrost mięśni szkieletowych,
  • zwiększa gęstość mineralną kości i jędrność skóry,
  • pobudza do wzrostu na etapie dojrzewania,
  • zwiększa stężenie hemoglobiny i erytrocytów,
  • powoduje zarastanie chrząstek nasadowych kości,
  • stymuluje wytwarzanie erytropoetyny w nerkach,
  • wpływa na rozwój jąder, moszny, gruczołu krokowego, pęcherzyków nasiennych i prącia.

Testosteron wpływa na jakość życia mężczyzn w znacznym stopniu. W związku z tym dbałość o jego odpowiedni poziom w organizmie jest niezbędna. W niektórych okolicznościach konieczne jest uzupełnianie jego stężenia za pomocą odpowiednio dopasowanych terapii – doustnej, domięśniowej czy za pomocą innej dostępnej metody. Przyjmowanie testosteronu jest wskazane między innymi w przypadku:

  • pierwotnego i wtórnego hipogonadyzmu męskiego,
  • opóźnionego dojrzewania u chłopców,
  • zespołów pokastracyjnych,
  • eunuchoidyzmu,
  • impotencji z niedoborem testosteronu,
  • zaburzeń okresu przekwitania u mężczyzn,
  • zaburzeń spermatogenezy.

Warto wiedzieć: Przyjmowanie testosteronu czasami zalecane jest też kobietom. Może zostać zastosowane na przykład w leczeniu zaburzeń związanych z hiperestrogenizmem.

Jakie są objawy spadku testosteronu?

O niedoborze testosteronu u mężczyzny można mówić wtedy, kiedy pojawiają się u niego podmiotowe i przedmiotowe objawy takiego stanu, a także obniżony poziom tego hormonu w surowicy krwi. Wspomniane objawy można podzielić na fizyczne, psychiczne i seksualne. U mężczyzn z niskim poziomem testosteronu we krwi pojawiają się więc rozmaite symptomy, które nierzadko są łączone z innymi źródłami problemu.

Na niedobór testosteronu może wskazywać między innymi otyłość brzuszna, mająca związek z dużym nagromadzeniem tkanki tłuszczowej w obszarze brzucha. Do charakterystycznych symptomów takiego stanu należy również spadek libido, zaburzenia erekcji czy problem z osiągnięciem orgazmu. Zbyt niskie stężenie testosteronu może mieć też związek z depresją i stanami lękowymi, wahaniami nastroju czy trudnościami z zasypianiem.

Fizyczne objawy niedoboru testosteronu:

  • bóle stawowe i mięśniowe,
  • uderzenia gorąca,
  • zmniejszenie jąder,
  • spadek masy mięśniowej,
  • osłabienie siły mięśniowej,
  • oligozoospermia, azoospermia, kryptozoospermia,
  • nagromadzenie tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha i związana z tym otyłość brzuszna,
  • przyrost tkanki tłuszczowej i występująca przy tym nadwaga lub otyłość.

Psychiczne objawy niedoboru testosteronu:

  • depresja,
  • stany lękowe,
  • zaburzenia koncentracji,
  • chroniczne zmęczenie,
  • spadek energii,
  • obniżenie motywacji,
  • brak pewności siebie,
  • nagłe zmiany nastroju,
  • problemy z zapamiętywaniem,
  • problemy z zasypianiem.

Seksualne objawy niedoboru testosteronu:

  • spadek libido,
  • zaburzenia erekcji,
  • problem z osiągnięciem orgazmu.

Kto jest w grupie ryzyka niedoboru testosteronu?

Niedobór testosteronu dotyczy przede wszystkim dojrzałych mężczyzn, u których wraz z wiekiem dochodzi do spadku poziomu testosteronu. W grupie ryzyka znajdują się mężczyźni po 35. roku życia. Należy przy tym podkreślić, że spadek produkcji testosteronu wraz z wiekiem jest naturalnym procesem.

Warto wiedzieć: Zazwyczaj początek spadku poziomu tego androgenu następuje około 45. roku życia, natomiast zdarza się, że mężczyźni zaczynają go tracić znacznie wcześniej.

Warto natomiast podkreślić, że obniżenie testosteronu w organizmie pacjenta może mieć też związek z prowadzonym przez niego stylem życia – wysoki poziom stresu czy brak aktywności fizycznej to tylko wybrane z czynników sprzyjających występowaniu niedoboru tego androgenu. Źródłem takiego problemu może być również otyłość, cukrzyca, wysokie ciśnienie krwi czy rozwijająca się miażdżyca.

Wybrane czynniki zwiększające ryzyko niedoboru testosteronu:

  • brak aktywności fizycznej,
  • palenie tytoniu,
  • nadwaga,
  • nieodpowiednia higiena snu,
  • nadużywanie alkoholu,
  • nadmierny stres.

W wybranych przypadkach obniżenie testosteronu wynika z konkretnych chorób, takich jak cukrzyca typu 2 czy choroby przewlekłe, takie jak choroby serca i układu krążenia, powodujące zaburzenia czynności osi podwzgórze-przysadka. Kluczowy w tym kontekście jest także hipogonadyzm, czyli choroba prowadząca do dysfunkcji gonad, a także do zaburzenia produkcji plemników i testosteronu – co może zostać wykazane dzięki odpowiedniemu badaniu krwi.

Warto wiedzieć: Główną przyczyną niedoboru testosteronu jest hipogonadyzm, czyli schorzenie powodujące dysfunkcję jąder, a także zaburzenie produkcji testosteronu i plemników.

Wyróżnia się hipogonadyzm pierwotny, rozwinięty w wyniku strukturalnego uszkodzenia gonad oraz hipogonadyzm wtórny, mający związek z zanikiem bądź spadkiem hormonów gonadotropowych na skutek zaburzenia pracy przysadki lub podwzgórza. Przy czym coraz częściej występujący jest hipogonadyzm czynnościowy, spowodowany przez nieodpowiedni styl życia oraz zaburzenia czynności osi podwzgórze-przysadka.

By jednak mówić o niedoborze testosteronu, należy wykonać odpowiednie badanie diagnostyczne, potwierdzające bądź wykluczające weryfikowany problem zdrowotny.

Jak sprawdzić poziom testosteronu?

Diagnostyka w kierunku niedoboru testosteronu polega przede wszystkim na wykonaniu badania krwi. Kluczowa jest też niewątpliwie obserwacja pacjenta oraz weryfikacja objawów klinicznych. Dopiero na podstawie wyników badań, w przypadku wystąpienia objawów wskazujących na niedobór testosteronu, możliwe jest wdrożenie terapii mającej na celu uzupełnienie niedoboru opisywanego androgenu.

Test ADAM

Przy czym badanie krwi bardzo często poprzedzane jest wykonaniem testu ADAM (Androgen Deficiency in the Aging Male), nazywanego również kwestionariuszem Morleya. Składa się on z kilku pytań kierowanych do pacjenta, które dotyczą charakterystycznych objawów andropauzy. Zadaniem pacjenta jest udzielenie odpowiedzi na zadane pytania i podsumowanie wypełnionego kwestionariusza.

Pytania zawarte w teście ADAM:

  • Czy obserwujesz spadek popędu płciowego?
  • Czy odczuwasz brak energii?
  • Czy obserwujesz spadek siły mięśniowej lub obniżenie odporności na wysiłek fizyczny?
  • Czy odnotowałeś spadek zadowolenia z życia?
  • Czy obniżył Ci się wzrost?
  • Czy bywasz smutny i/lub w złym humorze?
  • Czy wzwody członka są słabsze?
  • Czy zauważyłeś ostatnio obniżenie aktywności ruchowej?
  • Czy chce Ci się spać po obfitym posiłku?
  • Czy miałeś ostatnio trudności w wykonywaniu pracy zawodowej?

Przyjmuje się, że jeśli na pytania 1–7 lub na trzy inne zostanie udzielona odpowiedź twierdząca, to można podejrzewać występowanie zespołu andropauzy. Kolejnym krokiem zawsze powinna być wizyta u specjalisty.

Kto powinien wykonać badanie testosteronu?

Laboratoryjne badanie poziomu testosteronu powinno zostać wykonane u wszystkich pacjentów, u których występują objawy mogące wskazywać na zaburzenia gospodarki hormonalnej, związane z hormonami płciowymi. Do takich symptomów należą przede wszystkim zaburzenia erekcji, łysienie, trądzik, pogorszone samopoczucie, nadciśnienie, spadek libido, a także spadek bądź wzrost masy ciała, który nie ma związku ze zmianą diety.

Warto wiedzieć: Badanie poziomu testosteronu zalecane jest też pacjentom z podejrzeniem opóźnionego dojrzewania płciowego.

Na czym polega terapia zastępcza testosteronem TRT?

Leczenie niedoboru testosteronu u mężczyzn w postaci terapii zastępczej TRT polega na podawaniu pacjentowi odpowiednich dawek tego hormonu, co ma na celu przywrócenie jego fizjologicznego poziomu we krwi. Warto natomiast podkreślić, że w każdym przypadku decyzja o rozpoczęciu terapii uzależniona jest od indywidualnych uwarunkowań, a w tym stanu zdrowia i ryzyka związanego z leczeniem.

Warto wiedzieć: Dawki testosteronu są dobierane do pacjenta zgodnie z jego indywidualnymi potrzebami, w zależności od wskazań klinicznych oraz reakcji pacjenta na podany preparat.

Obecnie dostępne są liczne preparaty stosowane w ramach zastępczej terapii testosteronem. Różnica pomiędzy nimi tkwi między innymi w drodze podania danej substancji czy w skutkach ubocznych, które mogą pojawić się w trakcie lub po przebytej kuracji.

Warto wiedzieć: Testosteron może być podawany doustnie, domięśniowo lub na skórę, w postaci żelu lub plastrów.

Cele hormonalnej terapii zastępczej testosteronem

Celem kuracji TRT jest przywrócenie prawidłowego stężenia testosteronu we krwi pacjenta. Dzięki niej możliwe jest wyeliminowanie uporczywych objawów niedoboru tego męskiego hormonu płciowego i tym samym poprawa między innymi sprawności seksualnej, wydolności fizycznej czy samopoczucia, które może w znacznym stopniu obniżyć się na skutek zdiagnozowanego niedoboru. Leczenie TRT pozwala też na zmniejszenie ryzyka wystąpienia niektórych chorób.

Warto wiedzieć: Głównym celem TRT jest przywrócenie prawidłowych funkcji organizmu, poprzez wyrównanie poziomu testosteronu we krwi.

Do kogo kierowana jest hormonalna terapia testosteronem?

Kuracja TRT jest przeznaczona w szczególności dla mężczyzn, u których zdiagnozowano obniżony poziom testosteronu, ze stałymi i licznymi objawami hipogonadyzmu. Wskazaniem do jej rozpoczęcia jest również dysgenezja jąder czy niska masa kostna, z jednoczesnym hipogonadyzmem. Jeżeli badania laboratoryjne potwierdzą zbyt niski poziom opisywanego hormonu oraz zaburzenia seksualne, to również wtedy warto rozważyć rozpoczęcie leczenia TRT.

Wskazania do leczenia TRT:

  • niedoczynność przysadki,
  • opóźnione dojrzewanie płciowe,
  • cukrzyca typu 2 z hipogonadyzmem,
  • dysgenezja jąder z hipogonadyzmem,
  • zespół Klinefeltera z hipogonadyzmem,
  • niska masa kostna z hipogonadyzmem,
  • obniżony poziom testosteronu, z objawami hipogonadyzmu,
  • zaburzenia seksualne z niskim poziomem testosteronu.

W jakim wieku zastosować TRT?

Kuracja TRT dotyczy przede wszystkim mężczyzn w wieku od 35. roku życia. W takim przypadku decyzja o rozpoczęciu TRT powinna wynikać z konsultacji z lekarzem prowadzącym, który potwierdzi zasadność wprowadzenia leczenia hormonalnego. Na początek więc należy sprawdzić, czy terapia z wykorzystaniem testosteronu jest rzeczywiście niezbędna.

Jakie są przeciwwskazania do terapii TRT?

Wdrożenie leczenia TRT jest możliwe u większości mężczyzn, u których istnieje wskazanie do jego rozpoczęcia. Niemniej, w wybranych przypadkach zastosowanie takiej formy terapii nie jest zalecane ze względu na określone stany chorobowe. A więc wszelkie przeciwwskazania dotyczą stanu zdrowia pacjenta.

Przeciwwskazania do leczenia TRT:

  • rak prostaty,
  • podwyższony hematokryt,
  • ciężka przewlekła niewydolność serca,
  • ciężkie objawy ze strony dolnych dróg moczowych,
  • obturacyjny bezdech senny,
  • niepłodność męska, ale chęć posiadania potomstwa.

Jak długo trwa terapia TRT?

Leczenie TRT może trwać nawet całe życia pacjenta, jeśli wyraża on chęć kontynuacji kuracji i nie istnieją przeciwwskazania od jej prowadzenia. Zakończenie terapii, pomimo wskazań do jej kontynuowania, może skutkować przywróceniem obniżonego poziomu testosteronu do wartości sprzed leczenia. Warto przy tym podkreślić, że w przypadku wystąpienia skutków ubocznych kuracja może zostać zaprzestana. U niektórych pacjentów TRT może powodować:

  • trądzik,
  • przetłuszczanie skóry,
  • łysienie,
  • wahania nastroju,
  • pogorszenie płodności,
  • atrofię jąder,
  • priapizm,
  • ginekomastię,
  • nasilenie bezdechu sennego,
  • objawy alergiczne,
  • retencję wody i elektrolitów,
  • podwyższenie hematokrytu, erytrocytów i hemoglobiny.

Ile kosztuje terapia testosteronem?

Koszt leczenia TRT stosowanego wśród mężczyzn wynosi około kilkudziesięciu złotych za jeden zastrzyk. Niewątpliwie kluczowy w tym kontekście jest rodzaj zastosowanego preparatu. W celu zapoznania się z dokładnym cennikiem VitMeUp prosimy o bezpośredni kontakt z naszą kliniką. Zapewniamy pełną opiekę i stały kontakt z naszym personelem medycznym.

Źródła:

Guideline of guidelines: testosterone therapy for testosterone deficiency | BJUI International https://bjui-journals.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/bju.14899

History of testosterone therapy through the ages | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35075296/

Testosteron | Medycyna Praktyczna https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=774

Testosterone replacement therapy | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9730436/

Testosterone replacement therapy | Wiley Online Library https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/andr.12774

Testosterone replacement therapy: For whom, when and how? | Metabolism Clinical and Experimental https://www.metabolismjournal.com/article/S0026-0495(18)30073-8/fulltext

Testosterone Therapy With Subcutaneous Injections: A Safe, Practical, and Reasonable Option | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34698352/