GLUTATION I JEGO ROLA W ORGANIZMIE

UMÓW SIĘ NA WIZYTĘ

Glutation i jego rola w organizmie 

Glutation jest jednym z najlepiej przebadanych związków na świecie. Uznany za najsilniejszy, naturalny przeciwutleniacz zapobiega rozwojowi wielu chorób, detoksykuje, wspomaga regenerację, poprawia pracę mięśni i wydolność organizmu. W dodatku organizm produkuje go samodzielnie. Można by rzec – białko idealne. Jednak, mimo zdolności komórek do syntezowania glutationu, bardzo często dochodzi do jego niedoboru a w efekcie zaburzenia równowagi przeciwutleniacze/wolne rodniki. Dlaczego glutation jest ważny dla zdrowia i jak zadbać o jego właściwy poziom? Zapraszamy.

Spis treści:

  1. Co to jest glutation? Rodzaje glutationu
  2. W czym pomaga glutation?
  3. Glutation zredukowany a glutation utleniony 
  4. Co to jest stres oksydacyjny?
  5. Z czego powstaje glutation?
  6. Co leczy glutation?
  7. Glutation – na co pomaga osobom aktywnym fizycznie i nie tylko?
  8. Co zwiększa glutation? Jak naturalnie podnieść poziom glutationu?

Co to jest glutation? Rodzaje glutationu

Glutation to niewielkie białko (tripeptyd) naturalnie występujące w każdej żywej komórce (nie tylko u ludzi, ale także u wszystkich zwierząt, bakterii). Zbudowany z trzech aminokwasów – kwasu glutaminowego, cysteiny, glicyny – należy grupy tioli, czyli związków chemicznych, zawierających siarkę. Występuje w dwóch, najbardziej znanych formach:

  • zredukowanej (GSH),
  • utlenionej (GSSG).

Zredukowany glutation jest najważniejszym, nieenzymatycznym przeciwutleniaczem. Chroni komórki przed reaktywnymi formami tlenu (RFT) i azotu (RFA), detoksykuje, wspomaga procesy naprawcze DNA, działa anabolicznie, a nawet wzmacnia odporność. 

W czym pomaga glutation?

Odpowiedź na to pytanie, kryje się w funkcjach, jakie glutation pełni we wspieraniu ogólnego stanu zdrowia [1]:

  • najsilniejszy, naturalny antyoksydant,
  • regeneruje witaminy C i E,
  • reguluje multiplikację i apoptozę (naturalną śmierć) komórek,
  • chroni mitochondrialne DNA,
  • aktywuje enzymy antyoksydacyjne,
  • zmniejsza stany zapalne,
  • wspomaga pracę układu odpornościowego,
  • poprawia wydolność organizmu,
  • skraca czas potrzebny na regenerację,
  • uczestniczy w syntezie nowych włókien mięśniowych. 

Glutation zredukowany a glutation utleniony 

Reakcje utleniania i redukcji (redox) polegają na wymianie elektronów. W przypadku redukcji elektron jest oddawany innej cząsteczce, a przy utlenieniu – przyjmowany. To właśnie glutation zredukowany jest zdolny do neutralizowania reaktywnych form tlenu.

Wyróżniamy następuje reaktywne formy tlenu (RFT):

  • anionorodnik ponadtlenkowy,
  • nadtlenek wodoru,
  • rodnik hydroksylowy.

Wymienione związki chemiczne potrzebują kolejno jednego, dwóch lub trzech elektronów do tego, by utworzyć cząsteczkę neutralną i niegroźną – wodę. Kto jest dostawcą tych elektronów? Glutation w formie zredukowanej, dzięki czemu nie dochodzi do redukowania np. DNA, białek czy ważnych cukrów po to, by uzyskać potrzebne elektrony. 

Zatem, dlaczego utlenianie glutationu przez wolne rodniki jest pożądaną reakcją, a utlenianie innych związków jest groźne dla zdrowia? Utleniony glutation jest „zużytym” białkiem, ale w przeciwieństwie do innych związków, organizm samodzielnie odtwarza formę zredukowaną za pomocą enzymu reduktazy glutationowej.

Co to jest stres oksydacyjny?

Stres oksydacyjny jest wynikiem dysbalansu między ilością antyoksydantów a wolnych rodników. Jak wspomnieliśmy powyżej, glutation, czyli główny przeciwutleniacz, posiada unikatową zdolność do samodzielnego odtwarzania aktywnej, zredukowanej formy z nieaktywnej, utlenionej. Niestety, stany zapalne, stres, alkohol, zanieczyszczenia środowiska (i wiele innych) przyczyniają się do wzrostu produkcji reaktywnych form tlenu, co bardzo szybko eksploatuje duże ilości aktywnego glutationu, tym samym zaburzając równowagę między antyoksydantami a rodnikami. 

Do czego prowadzi stres oksydacyjny? Wielu naukowców słusznie uważa, że stres oksydacyjny stanowi przyczynę większości znanych chorób, w tym także nowotworów i schorzeń cywilizacyjnych. Przyspiesza procesy starzenia, uszkadza materiał genetyczny, prowadzi do niepłodności i zaburza ogólne funkcjonowanie organizmu.

Z czego powstaje glutation?

Glutation złożony jest z trzech aminokwasów – cysteiny, kwasu glutaminowego i glicyny.  Każdy z nich klasyfikowany jest jako aminokwas endogenny, czyli związek syntezowany przez organizm. Jednak kryje się za tym mały haczyk. Do produkcji cysteiny niezbędna jest metionina, a ta należy do grupy aminokwasów egzogennych i musi zostać dostarczona wraz z pożywieniem. Metionina uczestniczy w procesie metylacji, który przebiega z wytworzeniem homocysteiny przechodzącej w cysteinę. Efektem cyklu metylacji jest powstanie produktu końcowego – glutationu.

Ponadto zachowanie właściwych funkcji przeciwutleniających wymaga odpowiedniej ilości selenu. Pierwiastek jest kofaktorem (katalizatorem) dla peroksydazy glutationowej – enzymu, biorącego bezpośredni udział w neutralizowaniu nadtlenku wodoru z udziałem zredukowanego glutationu. 

Co leczy glutation?

  1. Redukuje stres oksydacyjny 

Glutation bezpośrednio redukuje reaktywne formy tlenu, zapobiegając powstawaniu stresu oksydacyjnego i chroniąc organizm przed uszkodzeniami na poziomie komórkowym.  Dodatkowo wspomaga pracę całego systemu antyoksydacyjnego poprzez regenerację uprzednio wykorzystanych przeciwutleniaczy, np.  witaminy C i E [2]. 

  1. Zmniejsza uszkodzenie hepatocytów w chorobach wątroby

Komórki wątroby razem z nerkami i soczewką gałki ocznej produkują największe ilości glutationu. Między innymi z tego powodu przypisuje się wątrobie funkcje detoksykacyjne i przeciwutleniające. Badania na zwierzętach wykazały, że u myszy z niskim poziomem glutationu łatwiej i szybciej rozwijały się choroby wątroby [3].  Ponadto badacze w 2017 roku potwierdzili, że ​​glutation może pomóc w leczeniu niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby ze względu na jego właściwości antyoksydacyjne [4]. Jednak, aby w pełni potwierdzić to stanowisko, naukowcy zwracają uwagę na konieczność przeprowadzenia badań klinicznych obejmujących większą i bardziej zróżnicowaną grupę chorych. 

  1. Łagodzi objawy choroby Parkinsona

Choroba Parkinsona, zaraz po chorobie Alzheimera, jest drugim, najczęściej występującym schorzeniem neurodegeneracyjnym. Niestety, neurony wytwarzają mniej glutationu niż inne komórki, przez co są znacznie bardziej narażone na stres oksydacyjny. 

Badania wykazały, że stosowanie glutationu w leczeniu opisywanej choroby może znacznie poprawić funkcje motoryczne pacjentów [5]. Tak obiecujące wyniki otrzymano zarówno na modelach zwierzęcych, jak i badaniach klinicznych.

  1. Pomaga chorym na Alzheimera 

Choroba Alzheimera jest częściowo spowodowana stresem oksydacyjnym, na skutek gromadzenia patologicznych białek – beta-amyloidu i białka tau. Przeciwutleniacze mogą zapobiegać lub spowalniać przebieg choroby, co wykazało kilka badań klinicznych z zastosowaniem doustnej witaminy E u chorych na Alzheimera.

W badaniu na mysim modelu Alzheimera zaobserwowano, że zwiększenie poziomu glutationu w mózgu łagodziło ogólne objawy, wspomagało pamięć i zmniejszało poziom nagromadzenia szkodliwych białek [6].

  1.   Zmniejsza stan zapalny

Badanie przeprowadzone na myszach dowiodło, że zablokowanie odpowiednich szlaków stanu zapalnego przywraca poziom glutationu do właściwych wartości [7]. Co ciekawe, glutation hamuje działanie większości cytokin prozapalnych, czyli małych cząstek odpowiedzialnych za rozwój stanu zapalnego [8]. Już w 1991 roku naukowcy zaobserwowali zdolność peptydu do blokowania jądrowego czynnika transkrypcyjnego NF kappa B – głównego kontrolera reakcji zapalnej [9]. 

  1. Zapobieganie progresji raka

Niektóre badania pokazują, że glutation odgrywa ważną rolę w zapobieganiu progresji raka [10]. Jednak te same badania sugerują, że jego wysoki poziom może zmniejszać wrażliwość zmian nowotworowych na chemioterapię. Niezbędne są kolejne badania w tym zakresie. 

  1. Poprawa wrażliwości tkanek na insulinę

Insulina to hormon produkowany przez trzustkę, a jego zadaniem jest transport glukozy z krwi do wnętrza komórki. Insulinooporność to termin określający dosłownie oporność tkanek na działanie insuliny, przez co standardowa dawka hormonu nie wystarcza do wywołania określonego efektu. W rezultacie dochodzi do rozwoju hiperglikemii, a następnie cukrzycy typu 2.  

Niewielkie badanie z 2018 roku pokazało, że u pacjentów z insulinoopornością występuje obniżony poziom glutationu (szczególnie u tych, którzy doświadczyli powikłań w postaci retinopatii lub neuropatii obwodowej) [11]. Okazuje się, że odpowiednia suplementacja celująca w przywrócenie właściwego poziomu glutationu, nie tylko redukuje stres oksydacyjny, ale także poprawia wrażliwość tkanek na insulinę [12]. 

  1. Łagodzi zmiany zapalne we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego, podobnie do innych chorób zapalnych, wiąże się z dużym stresem oksydacyjnym, który dodatkowo napędza uszkodzenia błony śluzowej i podśluzowej, nasilając objawy.

Wnioski badania przeprowadzonego na myszach w 2003 roku uzasadniają rolę uzupełniania poziomu glutationu w nieswoistych chorobach zapalnych jelit [13]. Odpowiednia ilość opisywanego przeciwutleniacza może zminimalizować uszkodzenia błony śluzowej wywołane rozległym stanem zapalnym. 

Glutation – na co pomaga osobom aktywnym fizycznie i nie tylko?

Sarkopenia to termin określający utratę tkanki mięśniowej związaną z wiekiem. Zmniejszające się masa i siła mięśniowa, zwiększają ryzyko niepełnosprawności fizycznej, częstszych hospitalizacji oraz zgonów [14]. Glutationu zwykle nie kojarzy się ze związkiem przyczyniającym się do wzrostu masy czy siły mięśniowej. Jednak naukowcy mówią coś innego.

Randomizowane, kontrolowane badanie kliniczne pochodzące z 2018 roku wykazało, że poziom glutationu może być kluczowy do budowania masy mięśniowej i zwiększania siły [15]. 75 wytrenowanych mężczyzn zostało losowo przydzielonych do jednej z trzech grup, gdzie odpowiednio podawano:

  • 200 mg glutationu dziennie + 2 g L-cytruliny dziennie,
  • 2 g jabłczanu L-cytruliny dziennie,
  • placebo.

W czasie trwania badania, uczestników poddano 8-tygodniowemu treningowi oporowemu. Parametry, takie jak skład ciała, siła mięśniowa, sprawdzano przed i po upływie 4 oraz 8 tygodni treningu oporowego połączonego z suplementacją. Po zakończeniu pierwszych 4 tygodni zaobserwowano wzrost beztłuszczowej masy mięśniowej i siły w grupie przyjmującej glutation z L-cytruliną. Żadne zmiany nie wystąpiły u sportowców zażywających jedynie L-cytrulinę lub placebo. Warto podkreślić, że badanie zostało przeprowadzone na osobach młodych (18-35 lat) regularnie trenujących oporowo (co najmniej 3 razy w tygodniu przez rok).

Glutation pomaga również w zachowaniu szlaku syntezy białek mięśniowych [16]. Jak? Wykazano, że tiole o niskiej masie cząsteczkowej, takie jak glutation, pobudzają szlak sygnałowy tlenku azotu (NO). Wówczas dochodzi do utworzenia związku o nazwie s-nitrozoglutation (GSNO), który stabilizując tlenek azotu, powoduje jego powolne uwalnianie. Z kolei tlenek oddziałuje na sygnalizację kinazy białkowej B, będącej głównym szlakiem, prowadzącym do zainicjowania translacji niezbędnej w syntezie białek mięśniowych. 

Co zwiększa glutation? Jak naturalnie podnieść poziom glutationu?

Jak wiadomo, glutation jest samodzielnie syntezowany w każdej komórce ludzkiego organizmu. Choroby, zanieczyszczenia czy używki prowadzą do rozwoju stresu oksydacyjnego, co w rezultacie nadwyręża zapasy glutationu. Ponadto jego poziom w komórkach spada wraz z wiekiem. Im jesteśmy starsi, tym mniej wydolny staje się system antyoksydacyjny. Najprostszym sposobem uzupełnienia tego niedoboru wydaje się być suplementacja. Czy warto suplementować glutation? Zdecydowana większość naukowców, jak i dostępnych badań naukowych, na to pytanie ma przygotowaną jedną odpowiedź – nie. Dlaczego? Glutation podawany doustnie zostaje strawiony w przewodzie pokarmowym i rozłożony na czynniki pierwsze, czyli budujące go aminokwasy. Dopiero później, z dostępnych aminokwasów, komórki na nowo produkują glutation. Najbardziej rozsądnym krokiem jest włączenie do diety produktów bądź suplementów bogatych w związki stanowiące prekursory glutationu, takie jak:

  • siarka – pierwiastek niezbędny do syntezy glutationu. Największe ilości znajdują się w wołowinie, drobiu, wieprzowinie, jajach, nabiale;
  • selen – jest nie tylko kofaktorem peroksydazy glutationowej, ale także zwiększa jej poziom [17]. Dlatego warto włączyć do diety orzechy, drób, jaja kurze, grzyby, pszenicę;
  • witamina E – badania pokazują, że poziom witaminy E jest bezpośrednio powiązany z glutationem. Utrzymanie właściwego poziomu tej witaminy znacznie zwiększa glutation, jednocześnie zwalczając peroksydację lipidów [18]. Duże ilości witaminy E znajdują się w ziarnach słonecznika, orzeszkach ziemnych, nasionach dyni, kiełkach pszenicy;
  • witamina C – pomaga utrzymać właściwy poziom glutationu i poprawia antyoksydacyjną wydolność organizmu. Produkty bogate w witaminę C to, np. cytrusy, pomidory, papryka, truskawki, warzywa kapustne;
  • magnez – udowodniono, że magnez podnosi stężenie glutationu we krwi [19]. Dlatego warto spożywać produkty, takie jak zielone warzywa, kakao, gorzka czekolada, orzechy, kasza gryczana, ziemniaki, ryż;
  • cysteina – choć organizm wytwarza ją zupełnie samodzielnie z metioniny, cysteinę można dostarczyć w postaci suplementów diety lub w pożywieniu. Najwięcej cysteiny znajduje się pistacjach, nasionach słonecznika, soi, jajach kurzych, mięsie. W przypadku suplementacji należy zachować szczególną ostrożność, gdyż w zbyt dużych dawkach jest toksyczna dla układu nerwowego;
  • metionina – bezpośredni prekursor cysteiny. Może być suplementowana lub dostarczana w pożywieniu. Jej źródłem są mięso, nabiał, ryby i owoce morza, orzechy; 
  • sylimaryna – związek wyizolowany z ostropestu plamistego, stosowany głównie jako środek chroniący komórki wątroby. Badania wykazały, że suplementacja sylimaryny może zwiększać nie tylko poziom glutationu, ale także witaminy C [20];
  • N-acetylocysteina – prekursor aminokwasu cysteiny.

Źródła: 

[1] Glutathione! | NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[2] Glutathione and glutathione-dependent enzymes represent a co-ordinately regulated defence against oxidative stress | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[3] Glutathione defense mechanism in liver injury: insights from animal models | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[4] Efficacy of glutathione for the treatment of nonalcoholic fatty liver disease: an open-label, single-arm, multicenter, pilot study | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[5] Potential use of glutathione as a treatment for Parkinson’s disease | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[6] Decreasing oxidative stress and neuroinflammation with a multifunctional peptide rescues memory deficits in mice with Alzheimer disease | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[7] Acute glutathione depletion leads to enhancement of airway reactivity and inflammation via p38MAPK-iNOS pathway in allergic mice | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[8] Role of glutathione in immunity and inflammation in the lung | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[9] Reactive oxygen intermediates as apparently widely used messengers in the activation of the NF-kappa B transcription factor and HIV-1 | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[10] Role of Glutathione in Cancer Progression and Chemoresistance | PubMed https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[11] Glutathione metabolism in type 2 diabetes and its relationship with microvascular complications and glycemia | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[12] Glycine Increases Insulin Sensitivity and Glutathione Biosynthesis and Protects against Oxidative Stress in a Model of Sucrose-Induced Insulin Resistance | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[13] Glutathione supplementation improves oxidative damage in experimental colitis | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[14] Age-related and disease-related muscle loss: the effect of diabetes, obesity, and other diseases | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[15] Eight weeks of resistance training in conjunction with glutathione and L-Citrulline supplementation increases lean mass and has no adverse effects on blood clinical safety markers in resistance-trained males | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[16] Glutathione and Nitric Oxide: Key Team Players in Use and Disuse of Skeletal Muscle | https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[17] Impact of Supplementary Amino Acids, Micronutrients, and Overall Diet on Glutathione Homeostasis | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[18] Vitamin E supplementation restores glutathione and malondialdehyde to normal concentrations in erythrocytes of type 1 diabetic children | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[19] Effects of magnesium supplementation on the glutathione redox system in atopic asthmatic children | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[20] Protective effect of silymarin on oxidative stress in rat brain | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

Wlewy witaminowe

Odpowiednio skomponowana kroplówka witaminowa, jest idealnym sposobem nawadniającym organizm pacjentów i stanowi bardzo wydajną formę wspomagania leczenia chorych, ponieważ ma bardzo pozytywny wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka.

Trychologia

Trychologia zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem dolegliwości związanych z włosami i skórą głowy takimi jak:

  • nadmierne wypadanie włosów
  • łysienie
  • łupież
  • łojotokowe zapalenie skóry
  • atopowe zapalenie skóry
  • łuszczyca
  • przetłuszczanie się włosów i skóry głowy

Medycyna estetyczna

W ofercie medycyny estetycznej VitMeUp posiadamy:
*zabiegi mezoterapii,
*botoks,
*nici,
*lipoliza iniekcyjna,
*peelingi.

Badania diagnostyczne

W naszej klinice posiadamy szeroki pakiet badań z oferty największej w Polsce sieć laboratoriów medycznych DIAGNOSTYKA.

Badania można wykonać bez skierowania, a ich wyniki poznać online.

Umów się na wizytę

Zaplanuj swoją wizytę z VitMeUp

Kontakt

Skontaktuj się z nami mailowo lub telefonicznie

Wizyta

Umów wizytę do swojego domu lub odwiedź jedną z kilku naszych placówek

Zdrowie

Spotkaj się z naszym wykwalifikowanym personelem medycznym i rozpocznij swoją ścieżkę leczenia!