Polifenole – jakie są ich właściwości zdrowotne?
Polifenole to związki organiczne, które znane są z szeregu właściwości prozdrowotnych. Badania potwierdzają, że wykazują działanie przeciwnowotworowe – poprzez hamowanie aktywności enzymów uczestniczących w proces neowaskularyzacji oraz właściwości antyoksydacyjne. Powszechnie kojarzone są również z długowiecznością. Na uwagę zasługuje przy tym wykorzystanie związków polifenolowych w leczeniu i profilaktyce wybranych chorób. Przykładowo – zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób układu krwionośnego. Są to natomiast tylko wybrane możliwości tych związków. Polifenole wpływają na organizm człowieka wielokierunkowo, oddziałując na rozmaite układy.
Polifenole – co to?
Polifenole to substancje z grupy fenoli, które zawierają minimum dwie grupy hydroksylowe przyłączone do pierścienia aromatycznego. Mają pochodzenie roślinne, natomiast z ich cennych właściwości mogą czerpać zarówno rośliny, jak i ludzie – w odpowiednio dopasowanej formie. Te bioaktywne związki roślinne nadają roślinom barwę, odpowiadając przy tym za ich charakterystyczny gorzki, cierpki smak. Polifenole roślinne zabezpieczają też rośliny przed grzybami, bakteriami, owadami oraz promieniowaniem UV. Należy natomiast zaznaczyć, że polifenole dzielą się na szereg związków – zróżnicowanych pod względem chemicznym i funkcjonalnym.
Warto wiedzieć: wszystkie polifenole wykazują silne działanie antyoksydacyjne, co przekłada się na ich właściwości przeciwnowotworowe, przeciwzapalne, hipotensyjne i przeciwmiażdżycowe.
Jakie są ich rodzaje?
Zwyczajowo polifenole dzieli się na trzy grupy związków organicznych: związki fenolowe, flawonoidy i kwasy fenolowe.
- Flawonoidy:
- antocyjanidyny,
- izoflawony,
- flawonole,
- katechiny,
- flawanony,
- bioflawonoidy.
- Związki fenolowe
- Kwasy fenolowe:
- kwasy monohydroksybenzoesowe,
- kwasy dihydroksybenzoesowe,
- kwasy trihydroksybenzoesowe.
Grupy polifenoli ze względu na strukturę szkieletu węglowego:
- kwasy fenolowe (pochodne kwasu benzoesowego i cynamonowego);
- flawonoidy:
- flawony (apigenina, hesperydyna, luteolina),
- flawanony (naringenina, hesperydyna, taksifolina),
- flawonole (kwercetyna, kemferol, mirycetyna, rutyna),
- flawanole (katechina, epikatechina, epigalokatechina),
- izoflawony (daidzeina, genisteina, glicyteina),
- antocyjany (cyjanidyna, malwidyna, delfinidyna).
Warto wiedzieć: kwasy fenolowe to składniki tianin – związków o szerokim zastosowaniu w medycynie. Źródłem polifenoli tego typu są w szczególności suszone owoce.
Biodostępność polifenoli
Składniki te mogą być dostarczane wraz z dietą. Należy natomiast mieć na uwadze, że ich wchłanialność zależy od:
- ich struktury chemicznej,
- ich wielkości,
- ich rozpuszczalności,
- przepuszczalności błon jelitowych,
- aktywności mikroflory jelitowej,
- ph w żołądku,
- efektywności metabolizacji w wątrobie.
Jaki wpływ na zdrowie mają związki polifenolowe?
Związki te, w zależności od grup, do których należą, wykazują wiele rozmaitych właściwości. Przykładowo – flawonoidy są cennymi antyoksydantami, pełnią w organizmie funkcje ochronne, regulują tło hormonalne i zapobiegają wydzielaniu sebum, działają przeciwzapalnie i antybakteryjnie, antywirusowo, przeciwgrzybicznie, przeciwzakrzepowo, zapobiegając przy tym rozwojowi nowotworów. Obniżają również poziom cholesterolu, chronią skórę i wspomagają funkcje układu immunologicznego. Mają także działanie moczopędne, uszczelniają naczynia krwionośne oraz zapobiegają powstawaniu żylaków i miażdżycy.
Warto wiedzieć: flawonoidy są największą i najlepiej poznaną grupą związków polifenolowych.
Związki fenolowe natomiast łączone są w szczególności z wydzielaniem estrogenów u kobiet, mają działanie przeciwalergiczne i zapobiegają rozwojowi infekcji. Składniki też znane są również ze swojego działania żółciopędnego, przeciwwrzodowego oraz wspomagającego funkcjonowanie wątroby. Z kolei kwasy fenolowe, poza tym, że wykazują silne działanie przeciwutleniające, kojarzone są ze swoich właściwości ściągających, przeciwzapalnych, przeciwobrzękowych i hamujących krwawienie.
Warto wiedzieć: kwasy fenolowe nazywane są również fenolokwasami lub kwasami fenylokarboksylowymi.
Wybrane właściwości:
- ograniczają ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych, a w tym chorób serca i układu krążenia;
- pomagają hamować krwawienie, a jednocześnie chronią przed nadmierną agregacją płytek krwi;
- przyczyniają się do redukcji stresu oksydacyjnego, a więc chronią przed negatywnym wpływem wolnych rodników (reaktywnych form tlenu, które inicjują uszkodzenia na poziomie komorowym);
- uszczelniają naczynia krwionośne, chronią mięsień sercowy i obniżają ciśnienie.
Polifenole – właściwości
Flawonoidy:
- działanie przeciwutleniające,
- działanie przeciwzapalne,
- działanie antybakteryjne,
- działanie antywirusowe,
- działanie przeciwnowotworowe,
- działanie przeciwgrzybicze,
- działanie przeciwzakrzepowe,
- działanie przeciwmiażdżycowe,
- działanie ochronne na skórę,
- działanie przeciwwrzodowe,
- działanie moczopędne.
Kwasy fenolowe:
- działanie przeciwzapalne,
- działanie antyoksydacyjne,
- działanie ściągające,
- działanie przeciwobrzękowe,
- działanie hamujące krwawienie.
Związki fenolowe:
- działanie przeciwnowotworowe,
- działanie przeciwalergiczne,
- działanie żółciopędne,
- działanie przeciwwrzodowe,
- działanie wspomagające pracę wątroby.
Polifenole w ciąży
Co ciekawe, pomimo cennych właściwości wykazywanych przez polifenole, ich przyjmowanie wraz z pożywieniem powinny ograniczyć kobiety ciężarne. Związki te mogą negatywnie wpływać na serce płodu. Dzieje się to poprzez hamowanie wytwarzania prostaglandyn przez płód, co może prowadzić do przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego.
Polifenole w diecie
Głównym źródłem polifenoli w diecie są owoce i warzywa, zwłaszcza m.in. aronia, borówki, jagody, truskawki i maliny. Oznacza to, że bogatym źródłem związków polifenolowych są owoce jagodowe. Przy czym największe stężenie polifenoli występuje zwykle w skórce owoców. Tak właściwie prawie każda roślina zawiera te związki. Ich „potencjał” bywa jednak ograniczony ze względu na ich izolację oraz potrzebę wydobycia w formie nieuszkodzonej. Należy pamiętać o tym, że substancje tego typu są często podatne na wysoką temperaturę i działanie rozmaitych substancji chemicznych.
Produkty bogate w polifenole – przykłady
Kwasy fenolowe zawarte są w malinach, czarnych porzeczkach, poziomkach, czerwonej cebuli i herbacie, podczas gdy flawonoidy dostępne są w szczególności w białych częściach cytrusów, nasionach brzoskwiń, cebuli, herbacie, czerwonym winie, ziarnach zbóż, winogronach, jagodach i żurawinie.
Polifenole – gdzie najwięcej?
Największą zawartość polifenoli znajdziemy m.in. w takich produktach spożywczych jak:
- zielona herbata,
- winogrona,
- jagody,
- truskawki,
- aronia,
- maliny,
- chmiel,
- oliwa z oliwek,
- orzechy,
- ziarna,
- kakao,
- yerba mate,
- czerwone wino,
- niektóre warzywa, zwłaszcza strączkowe.
Wlewy dożylne z polifenolami
Polifenole mogą być również dostarczane w postaci odpowiednio skomponowanych wlewów dożylnych. We wrocławskim centrum medycznym VitMeUp służy temu w szczególności preparat Oliphenolia, czyli biologiczny koktajl związków polifenolowych. Ten kompleks roślinny powstaje z naturalnej mieszaniny polifenoli oliwek, których stężenie jest w tym przypadku aż 20-krotnie większe niż w oliwie z oliwek.
Wybrane właściwości wlewu Oliphenolia:
- regulacja ciśnienie,
- poprawa wyglądu skóry, zmniejszenie cellulitu,
- utrzymywanie zdrowia naczyń krwionośnych,
- zmniejszanie ryzyka udaru mózgu,
- wsparcie przy zaburzeniach metabolizmu tłuszczów,
- wspomaganie pracy układu nerwowego,
- zapobieganie chorobom neurodegeneracyjnym,
- spowalnianie procesu starzenia się komórek,
- wspomaganie terapii artretyzmu,
- zapobieganie rozwojowi choroby nowotworowej,
- działanie przeciwzapalne,
- działanie przeciwreumatyczne,
- poprawa i przyspieszanie procesu gojenia się,
- działanie antybiotyczne,
- regulacja przemiany materii,
- poprawa libido i potencji,
- zatrzymywanie wzrostu wybranych mikroorganizmów, np. MRSA,
- usprawnianie pracy jelit, poprawa flory bakteryjnej.
Ile kosztuje kroplówka Oliphenolia?
Aktualnie koszt jednego wlewu zawierającego precyzyjnie skomponowaną mieszankę polifenoli wynosi w naszym wrocławskim centrum medycznym od 300 zł.
Chętnie odpowiemy nawet na najtrudniejsze pytania!
Źródła:
[The polyphenols, naturally occurring compounds with beneficial effects on cardiovascular disease] | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22566306/
Effect of Polyphenolic Complements on Cognitive Function in the Elderly: A Systematic Review | MDPI https://www.mdpi.com/2076-3921/11/8/1549
Flavonoid Nanoparticles: A Promising Approach for Cancer Therapy | MDPI https://www.mdpi.com/2218-273X/10/9/1268
Flavonoid: A Natural Scaffold with Modulatory Activities on Diverse Cellular Signaling Pathways Related to Complex Diseases | Bentham Science https://www.eurekaselect.com/article/124035
Flavonoids as anti-inflammatory agents | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20569521/
Polifenole – cierpki smak dla zdrowia | Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/polifenole-cierpki-smak-dla-zdrowia/
Polyphenols and Human Beings: From Epidemiology to Molecular Targets | MDPI https://www.mdpi.com/1420-3049/26/14/4218
The Impact of a Natural Olive-Derived Phytocomplex (OliPhenolia®) on Exercise-Induced Oxidative Stress in Healthy Adults | MDPI https://www.mdpi.com/2072-6643/14/23/5156
The Roles of Flavonols/Flavonoids in Neurodegeneration and Neuroinflammation | Bentham Science https://www.eurekaselect.com/article/98862
Związki polifenolowe w owocach i warzywach | Czytelnia Medyczna https://www.czytelniamedyczna.pl/3918,zwizki-polifenolowe-w-owocach-i-warzywach.html