Zaznacz stronę

Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy NAD+ (NADH) – czym jest i jaką rolę pełni w organizmie?

Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy (powszechniej znany jako NAD+) to substancja, która kojarzy się z suplementami diety czy zabiegami z „gatunku” anti-aging oraz beauty. Skojarzenie jak najbardziej słuszne, ale rola NAD+ wcale się na tym nie kończy (a tym bardziej się od tego nie zaczyna). Czym więc jest ten związek? Jakie role pełni w komórkach? Dowiesz się z tego artykułu.

Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy – czym jest?

Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy to pochodna witaminy B3. Występuje w ludzkim ciele w czterech formach:

  • NAD+ i NADP+ (formy utlenione dinukleotydu),
  • NADH i NADPH (formy zredukowane dinukleotydu).

Ten związek chemiczny pełni rolę koenzymu (jako kofaktor albo kosubstrat) dla ok. 500 różnych enzymów występujących w każdej komórce ludzkiego ciała. Białka zależne od NAD+ nie mogą prawidłowo funkcjonować bez tego związku, a co za tym idzie – nie przeprowadzają tych reakcji chemicznych, które powinny (do najważniejszych należą procesy składające się na oddychanie komórkowe, czyli pozyskiwanie energii w mitochondriach).

Jak sugeruje nazwa, dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy składa się z adeniny i nikotynamidu (a konkretnie adenozyno-5′-monofosforanu, AMP, połączonego wysokoenergetycznym wiązaniem bezwodnikowym z nukleotydem nikotynowym). Mimo że może to brzmieć na trochę skomplikowane, w świecie chemii organicznej i medycyny NAD+ jest niewielką cząsteczką o raczej prostej budowie – ale i ogromnym znaczeniu.

Niski poziom NAD+ skutkuje:

  • Stanem nazywanym pseudohipoksją, czyli objawami niedotlenienia mimo dostępu do tlenu.
  • Przewlekłym zmęczeniem,
  • Wzrostem masy ciała,
  • Ograniczoną ochroną skóry przed promieniowaniem ultrafioletowym,
  • Przyspieszonym starzeniem się,
  • Większym ryzykiem chorób neurodegeneracyjnych czy cukrzycy typu 2.

NAD+ – klucz do opóźnienia procesu starzenia organizmu?

Co powinien robić ktoś, kto chce jak najdłużej zachować młodość? Oczywiście prowadzić zdrowy tryb życia, stosować zróżnicowaną dietę i utrzymywać aktywność fizyczną, a w razie potrzeby wspierać organizm poprzez suplementację. Jednak to nie wszystko. Okazuje się bowiem, że dbanie o odpowiedni poziom NAD+ może wpłynąć na starzenie się organizmu, a konkretnie je opóźnić. Jak?

NAD+ jest silnym antyoksydantem. Chroni komórki przed stresem oksydacyjnym – działaniem wolnych rodników (reaktywnych form tlenu), które m.in. są odpowiedzialne za uszkodzenia DNA, białek i innych bardzo ważnych struktur. Poza tym NAD+ to substancja niezbędna do prawidłowego funkcjonowania sirtuin, bardzo ważnej grupy białek enzymatycznych. Sirtuiny mają zdolność wyciszania tzw. genów starzenia i aktywacji tzw. genów długowieczności. Potwierdziło to badanie na myszach, u których zauważono związek między sirtuinami (ich wyższym poziomem) a przedłużeniem życia i poprawą ogólnej sprawności (Mouchiroud i wsp., 2013).

Niestety, poziom dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego zmniejsza się wraz z wiekiem, z kolei ilość glikoproteiny CD38 (odpowiedzialnej za uszczuplanie zapasów NAD+) wzrasta. Suplementacja tego związku z dużym prawdopodobieństwem opóźnia więc procesy biologiczne odpowiedzialne za starzenie się. Taki efekt można osiągnąć, przyjmując preparaty NAD+ i jego prekursorów (np. rybozydu nikotynamidu, kwasu nikotynowego, nikotynadmidu czy mononukleotydu nikotynamidu, czyli różnych postaci witaminy B3/PP). W naszej klinice skorzystasz także z wlewów dożylnych z NAD+.

Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy a oddychanie komórkowe

Kluczową rolę w podtrzymywaniu życia pełni proces nazywany oddychaniem komórkowym, czyli wytwarzanie energii w organizmie w mitochondriach. To wyjątkowe organelle komórkowe, które mają nawet własny materiał genetyczny – mitochondrialne DNA (mtDNA). NAD+/NADH bierze udział we wszystkich trzech elementach oddychania:

  • glikolizie (metabolizmie glukozy i innych heksoz do pirogronianu),
  • cyklu Krebsa (cykl kwasu cytrynowego lub kwasów trikarboksylowych),
  • łańcuchu transportu elektronów.

Dzięki tym wszystkim procesom z jednej cząsteczki glukozy powstaje ok. 33 cząsteczek ATP, które dostarczają energii do życia. Bez NAD+ nie jest to możliwe!

Ochrona materiału genetycznego przez NAD+

Błędy i uszkodzenia materiału genetycznego powstają w wyniku mutacji pod wpływem czynników zewnętrznych (np. promieniowania UV, metali ciężkich, zanieczyszczeń powietrza itp.). Na szczęście człowiek ma enzymy odpowiedzialne za wyłapywanie tych nieprawidłowości i naprawę DNA, m.in. wspomniane już sirtuiny oraz PARP (polimerazy poli-ADP-rybozy). I znowu: Do działania tych enzymów niezbędny jest dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy. Bez niego nie da się utrzymać integralności DNA ani właściwie regulować ekspresji genów.

Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy w skrócie

Nie są to wszystkie funkcje NAD+, ale nawet te trzy, które opisano powyżej, mają niezwykłe znaczenie dla człowieka. Ten związek organiczny m.in. przyczynia się do prawidłowej pracy mitochondriów, aktywuje enzymy obecne w każdej komórce ciała i ma znaczenie dla metabolizmu. Za mała ilość tego dinukleotydu niekorzystnie odbija się na stanie zdrowia i kondycji układu nerwowego czy hormonalnego. Zdecydowanie warto zainteresować się więc tą wyjątkową substancją!

Chętnie odpowiemy nawet na najtrudniejsze pytania!

Sprecyzuj dział, którego dotyczy zapytanie:

Źródła:

  1. L. Mouchiroud, R. H. Houtkooper, N. Moullan, E. Katsyuba, D. Ryu, C. Cantó, A. Mottis, Young-Suk Jo, M. Viswanathan, K. Schoonjans, L. Guarente, J. Auwerx, The NAD(+)/Sirtuin Pathway Modulates Longevity through Activation of Mitochondrial UPR and FOXO Signaling, 2013. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23870130/. [dostęp online: 11.10.2024].
  2. N. Braidy, G. J. Guillemin, H. Mansour, T. Chan-Ling, A.Poljak, R. Grant, Age Related Changes in NAD+ Metabolism Oxidative Stress and Sirt1 Activity in Wistar Rats, 2011. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0019194. [dostęp online: 11.10.2024].
  3. Si. Imai, L, Guarente, It takes two to tango: NAD+ and sirtuins in aging/longevity control, 2016. https://www.nature.com/articles/npjamd201617[dostęp online: 11.10.2024].
  4. https://pl.wikipedia.org/wiki/Oddychanie_kom%C3%B3rkowe
  5. https://pl.wikipedia.org/wiki/Dinukleotyd_nikotynoamidoadeninowy
  6. https://pl.wikipedia.org/wiki/Sirtuiny